جمعه ۱۵ بهمن ۱٣٨۹ - ۴ فوريه ۲۰۱۱
اين شعر تركي سروده شده به سفارش نادر شاه٬ با آب طلا و شنگرف نوشته شده و بر سردر ورودي٬ در بالاي ايوان حرم حضرت علي در نجف نصب شده است. سراينده شعر٬ شاعر و رياضيدان ميرزا عبدالرزاق تبريزي جهانشاهي متخلص به نشئه ويا نشاء است كه از احفاد سلطان جهانشاه قاراقويونلو٬ برجسته ترين حاكم دولت تركي-آزربايجاني قاراقويونلو ميباشد. در باره وي در منابع گوناگون ملاحظات و اطلاعات فراواني وجود دارد. نسخه هايي چند از ديوان تركي وي در مراكز مختلف٬ تبريز٬ استانبول٬ تهران و ... موجود است.
تاريخ مطلا ساختن روضه متبركه جناب علي كه حسب الامر بزبان تركي گفته شد.
(بويروق اوزره توركجه سؤيله‌نه‌ن٬ ايديز عليˊنين قوتسال ياتيرينين قيزيلا توتولما ايلايگونو. م.ب)
شه-ي جم حيشمه‌ت-ي دارا درايه‌ت، نادير-ي دؤوران
- Şəh-i cəm hişmət-i Dâra dərayet، Nâdir-i dövran
كي تخت-ي دئوله‌ت-ي جمشيده واريثدير جاهان اوزره
Ki təxt-i dövlət-i Cəmşid'ə vârisdir cahan üzrə
بده‌خشان لعل-و عوممان اينجيسين وئرميش خراجيندا
Bədəxşan lə'l-u Umman incisin vermiş xəracında
گونه‌ش تك حؤكمو نافيذ، موتته‌صيل دريا و كان اوزره
Günəş tək hökmü nâfiz müttəsil dərya vü kân üzrə
چكيلمه‌ز كهكه‌شانين يايي تك نققاش اگه‌ر چكسين
Çəkilməz kəhkəşânın yayı tək nəqqaş əgər çəksin
ميثال-ي قوووه‌ت-ي بازو-يي ايقبالين كمان اوزره
Misâl-i quvvət-i bazu-yi iqbalın kəman üzrə
بوله‌ند ايقبال اولان، اعدالارين دا سربوله‌ند ائيله‌ر
Bülən iqbal olan ə'daların da sərbülənd eylər
موكه‌رره‌ر ائيله‌ميش دوشمه‌نله‌رين باشين سينان اوزره
Mükərrər eyləmiş düşmənlərin başın sinan üzrə
عه‌يار-ي خاليص-ي كانيني، ائديبدير گون كيمي رؤوشه‌ن
-Əyar-i xalis-i kanını، edibdir gün kimi rövşən
قضا جريان ائديب، فرمان كمان-ي عيزز-و شان اوزره
Qəza cəryan edib fərmân-i izz-u şân üzrə
كي لازيمدير عليˊنين رؤوضه-يي پاكين طلا ائتمه‌ك
Ki lâzimdir Əlinin rövzə-yi pâkın təla etmək
مونه‌ووه‌ردير مقام-ي مئهر داييم آسيمان اوزره
Münəvvərdir məqâm-i mehr dâyim âsiman üzrə
زئهي نام-ي هومايون، كيم يازاندا كاتيب-ي قودره‌ت
Zehi nâm-i humayun kim yazanda kâtib-i qudrət
گره‌ك توغرا-يي بسم الله چكسينله‌ر نيشان اوزره
Gərək tuğra-yi bismillâh çəksinlər nişan üzrə
او كؤوكه‌ب كيم كي افلاك-ي خلافه‌ت ايچره انوارين
O kövkəb kim ki əflâk-i xəlafət içrə ənvarın
ساليب چرخ-ي چاهارومدان زمين اوزره، زامان اوزره
Salıb çərx-i çaharumdan zəmin üzrə zaman üzrə
اولور مرآت دينين صئيقه‌لي٬ دئوله‌ت بو اوزده‌ندير
Olur mər'at dinin seyqəli dövlət bu üzdəndir
قضا تخت-ي خلافه‌ت رسمين ائتميشدير جاهان اوزره
Qəza təxt-i xəlafət rəsmin etmişdir cahan üzrə
ووجود-ي تخت اوچون عيللهت گره‌ك ناچار چار اولسون
Vucud-i təxt üçün illət gərək nâçar çâr olsun
موه‌خخه‌ر عيللهت-ي غايي اولور ظاهير عه‌يان اوزره
Müəxxər illət-i qâyi olur zahir əyan üzrə
سن اول كاميل باهاديرسان٬ گيراميسه‌ن كي حاققيندا
Sən ol kâmil bahadırsangirâmisən ki haqqında
دئميش هر جؤوهه‌ري٬ بير قييمه‌ت-ي ناقيص٬ گومان اوزره
Demiş hər cövhəri bir qiymət-i naqisgüman üzrə
شها! بي ايختييارام مدح-ي شاهه‌نشاه-ي دؤورانه
Şəha biixtiyâram mədh-i şâhənşah-i dövrânə
بو اوزده‌ندير موكه‌رره‌ر ائيله‌ره‌م جاري زبان اوزره
Bu üzdəndir mükərrər eylərəm câri zəban üzrə
دليل-ي شؤوكه‌تي بسدير همين نام-ي هومايوني
Dəlil-i şövkəti bəsdir həmin nâm-i humayuni
معاني لفظده‌ن ظاهير اولور لؤوح-ي به‌يان اوزره
Məâni ləfzdən zâhir olur lövh-i bəyan üzrə
دئييلدير كهكه‌شان تسخير اوچون عزم ايله‌ييب گويا
Deyildir kəhkişan təsxir üçün əzm eyləyib guya
كمه‌ند-ي هيممه‌ت-ي والاسين آتميش آسيمان اوزره
Kəmənd-i himmət-i vâlâsın atmış âsiman üzrə
ائديب ايجاد چون صانيع، بو شاهه‌نشاه-ي دؤورانين
Edib icâd çün Sân'I bu şâhənşah-i dövranın
حوصول-ي مقصه‌دين فرمانينا توأم جهان اوزره
Husul-i məqsədin fərmanına to'əm cahan üzrə
ريضا وئردي اونا سولطان-ي روم ايسكه‌ندر-ي ثاني
- Riza verdi ona Sultan-i Rum، İskəndər-i Sâni
كي واجيبدير دوعا-يي دئوله‌تي، ايسلامييان اوزره
Ki vâcibdir dua-yi dövləti İslâmiyan üzrə
زئهي شؤوكه‌ت كي گر كوففار ايله‌ن عزم ائيله‌سين رزمه
Zehi şövkət ki gər küffâr ilən əzm eyləsin rəzmə
چكه‌رله‌ر ميننه‌ت-ي شمشيريني باش اوسته، جان اوزره
Çəkərlər minnət-i şəmşirini bâş üstə cân üzrə
صلاح-ي دئوله‌تيني ايسته‌يه‌ن بغداد واليسي
Səlah-i dövlətini istəyən Bəğdad vâlisi
چاليب ايتمام اوچون سعي ايله دامانين مييان اوزره
Çalıb itmam üçün sə'y ilə damanın miyan üzrə
او صاحيب جاه كيم ذيكر ائتسه‌له‌ر نام-ي گيراميسين
O sâhib câh kim zikr etsələr nâm-i giramisinin
ائده‌رله‌ر حمد اسما ايله‌ن، جاري زبان اوزره
Edərlər həmd əsmâ ilən câri zəban üzrə
بو خئير امرين موهه‌ييا اولدو چون اسباب-ي ايتمامي
Bu xeyr əmrin muhəyya oldu çün asbab-i itmamı
ريضا-يي پاديشاه-ي تاجبه‌خش-ي كامران اوزره
Riza-yi pâdişah-i tâcbəxş-i kâmran üzrə
زر-ي نابين عه‌يارين ائتدي اؤز ايخلاصي تك شاهد
Zər-i nabın əyarın etdi öz ixlası tək şahid
مويه‌سسه‌ر نقد-ي جان ايله‌ن، موعاديل ايمتاحان اوزره
Müyəssər nəqd-i can ilən muadil imtahan üzrə
ملاييك اولدولار همده‌ست-ي اوستادان-ي چابوك دست
Məlayik oldular həmdəst-i ustadan-i çabukdəst
طلادان آسيمان ايجاد اولوندو آسيمان اورزه
Təladan âsiman icad olundu âsiman üzrə
ضريح اوزره مونه‌ووه‌ر گونبه‌د-ي خورشيد خاصييه‌ت
-Zərih üzrə münəvvər günbəd-i xurşid xâsiyyət
سانيرسان قوببه-يي ياقوت-ي احمه‌ردير جينان اوزره
Sanırsan qübbə-yi yâqut-i əhmərdir cinan üzrə
گؤيول پرواز ائديب سر طووق-ي زررينين خه‌يال ائيله‌ر
Göyül pərvaz edib sərtovq-i zərrinin xəyâl eylər
كي آچميش بال٬ طاووس-ي بئهئشتي آشييان اوزره
Ki açmış bâl tâvus-i beheşti âşiyan üzrə
مواذذين بولبول-ي تسبيح خان-و صحن٬ گولشه‌ندير
Müəzzin bülbül-i təsbihxân-u səhn gülşəndir
قيزيل گول دسته‌سي، گول دسته‌له‌ر باغ-ي جنان اوزره
Qızıl gül dəstəsigüldəstələr bâğ-i cənan üzrə
تمه‌ننا-يي سلاطيندير٬ اوزون سورتمه‌ك بو درگاها
Təmənna-yi səlâtindir üzün sürtmək bu dərgâha
زئهي رفعه‌ت كي ايسته‌ر صدر دوشسون آسيتان اوزره
Zehi rəf'ət ki istər sədr düşsün âsitan üzrə
دئيه‌ركه‌ن عقل-ي ظاهيربين منه شول قوببه‌دير گويا
Deyərkən əql-i zâhirbin mənə şol qübbədir guya
كي اولموشدور طلا-يي نابيله زررين جاهان اوزره
Ki olmuşdur təla-yi nâb ilə zərrin cahan üzrə
جه‌وابيم "نشئه "اولدو موره‌صصه‌ع تاريخ-ي ايتماما
Cəvabım Nəş'ə oldu mürəssə târix-i itmama
اده‌ب بيل مئهر! ساكين دور! موطاف-ي اينس-و جان اوزره
Ədəb bil Mehr! Sâkin dur! Mutaf-i ins-u can üzrə
مئهران باهارلي
http://xorasan.blogspot.com/2005_12_01_archive.html#113579251191361703
گرچه‌يه هو!!!
No comments:
Post a Comment