كاظيم بي ، مشهدي ريضا اوغلو

کاظيم بي  ، مشهدي ريضا اوغلو

 
1280هجري-قمري اورمونون قوشچو كندينده دونيا يه گلدي. قوشچو انزل محالينين ان

موهوم كنديدير و اينديليك ده شهره چويريليب. كاظيم خان گوزل سسه صاحبيدي كي
آتاسيندان ايرثه آلميشدي و آزه ربايجان آشيقلاريندان ساييلاردي. بيرينجي دونيا

ساواش لاري اسناسيندا 1325-26ايللرينده ايلك اونجه حاج ناظيم آقا ايله بيرليك ده

اونجه عوثمانلي اوردوسويلا كي كوردلره يارديم اديب و اونلارين الين اهالينين قتل و

تالانين دا آچيق قويموشلار چاتيشمايا گرير. بو ساواش جامال آباد ، قوشچو و گلوان

كندلرينده باش ورير. 

مارشيمون وان جيلولارينين سركرده
سينين قتليندن سونرا كي سالماسين كوهنه شهرينده سيميتقو نون وسيله سيله انجام
تاپدي و اورمو و سالماس شهرلرينده ارمني و جيلو بيرليك لرنين وسيله سيله بويوك بير
سوي قيريما تورك اهالينين عليهينه مونجر اولدي ، كاظيم خان و توفنگ چيلري انزل
ماحالينين اهاليسين قيرخلار قالاسينا ييغيب و دوشمانين قتلين دن ساخلاماغي
باشاردي.دفعه لرجه ارمني و جيلو بيرليك لري بو طبيعي ياريم آدا ني چنبره آليب و
توپ و آغير سيلاح لارلا قوشاتماغا چاليشديلار آمما ساواشي قازانا ماديلار. كاظيم
خان بير داهي سركرده و سرداريدي و بو داشين ايچينده توپ ، توفنگ و چشيتلي بومبالار
اوز باشاراجيليقيلا ايعمال اديردي. عوثمانلي اتحاد اسلام اوردوسونو ديخالتيله
ارمني - جيلو بيرليك لري دارماداغين اولوب و اهالي حتمي اولومدن قورتولدولار. بو
دفعه اونلارين گتديين دن سونرا كورد اشقياسي اونلارين يرينه گچيب و سيميتقونون
سركردله ليگيله اورمو ، سالماس و گوني آزه ربايجانين توپراقلاري و اهاليسي بويوك
بير موصيبته دوچار اولدولار. بو كز بير داها اهالي و اونلارين قهرمان باشچيسي
قيرخلار قالاسي ( كاظيم خان داشيندا ) ييغيليب و دوشماني گري پوسگوردولر. اقبال
السلطنه اورمو واليسي اوز ديرايت سيزليگيله كاظيم خاني سيميتقويا تحويل ورر و بله
ليكه او بويوك جنگاور سيميتقونون اسيري اولور ، آمما بويوك بير جسارت له دوشمانين
اليندن قاچير و سيلاح سيز و آج اوزوني چهريق قالاسيندان كاظيم خان داشينا يتيرر.

كاظيم خان بير نچه دفعه اورمودا اولان
اينگليس كونسولويلا كي اهالي و كاظيم خاني جنگ دن سويوتماقا چاليشيردي موذاكيره
اديب و گركن جوابي وردي.

ريضاشاهين ظهوروندان سونرا و
سيميتقونون قتليندن سونرا دولت بيرليكلري بو قهرمان و ميلي شخصيتي حصره توتوب و
تسليم اولمايا چاليشيرلار ، آمما كاظيم خان ريضا شاهين ماهيتين تشخيص وره رك
قيرخلار قالاسينا قاييديب و تحصون ائدر. بير گجه قالادان قاييقلار واسيطه سيله
شرفخانا بندرينه گديب و گجه دن ايستيفاده ائدرك سپهبد جهان باني ني گجه يوخودا
غافل گير اديب و اوز اوستون نيظامي ذكاسين گوسترير. آنجاق بير اوزون موددت محاصيره
و آجليق و بير چوخ چتينليكدن سونرا 1342هجري قمري ايلينده سرلشكر امير طهماسبي
اوردوسو طرفيندن چنبره آلينديغي زامان ،اوزونون دوزتديگي بومبانين پاتلاييشيلا بير
حادثه ده شهيد اولور. كاظيم خان بير قهرمان كيمي اولور و
قيرخلار قالاسيندا دفن اولونور . 

 كاظيم خانين اوي-اورمو قوشچو

 

Urmudan gələn ışıqlar - Kazım xan qüşçülü

Kazım bəy , məşhdi rıza oğlu 1280hecri - qəməri Urmunun qüşçü kəndində dünya gəldi . Güşçü ənzəl mahalının ən mühüm kəndidir və ındılık də şəhrə çevrilib . Kazım xan güzl səsə sahibıdı ki atasından irsə almışdı və azərəbaycan aşıqlarından sayılardı . Birinci dünya savaş ları əsnasında 1325 – 26illərində ilk oncə haci Nazim aqa ilə birlik də oncə osmanlı ordusuyla ki kürdlərə yardım edıb və onların əlın əhalının qətl və talanın da açıq quymuşlar çatışmaya girir . Bu savaş cəmal abad , qüşçü və gəlvan kəndlərində baş vərir . Marşımun van cılularının sərkərdəsinin qətlindən sonra ki Salmasın Kühnə şəhərində Simitqü nün vəsiləsilə əncam tapdı , Urmu və Salmas şəhərlərində ermənı və cilü birlik lərnin vəsilə silə büyük bir soy qırıma türk əhalının əleyhinə müncər oldı , Kazım xan və tüfəng çiləri ənzəl mahalının əhalısın qırxlar qalasına yiğib və duşmanın qətlin dən saxlamağı başardı . Dəfə lərcə ermənı və cilü birlik ləri bu tabie yarım ada ni çənbrə alıb və tüp və ağır sılah larla quşatmağa çalışdılar amma savaşı qazana madılar . Kazım xan bir dahı sərkərdə və sərdarıdı və bu daşın içində tüp , tüfəng və çeşitli bumbalar oz başaracılıqıla ımal edırdı . Osmanlı itihadi Islam ordusunu dixalətilə ermənı - cilü birlik ləri darmadağın olub və əhalı hətmi olumdən qurtuldular . Bu dəfə onların getdin dən sonra kürd əşqıası onların yerinə geçib və Simitqünün sərkərdəligilə Urmu , Salmas və güney azə rəbaycanın tupraqları və əhalısı büyük bir müsibətə duçar oldular . Bu kəz bir daha əhalı və onların qəhraman başçısı qırxlar qalası ( Kazım xan daşında ) yiğilib və duşmanı gəri püsgürdülər . Iqbal olsəltnə Urmu valısı oz dırayt sizligilə Kazım xanı Sımıtquya təhvil verir və beləlikə o büyük cəngavər Simitqünün əsırı olur , amma büyük bir cəsarət lə duşmanın əlındən qaçır və sılah siz və ac ozunu çəhriq qalasından kazımdaşına yetirir . Kazım xan bir neçə dəfə Urmuda olan Inglız konsuluyla ki əhalı və kazım xanı cəngd ən suyutmaqa çalışırdı müzakirə edıb və gərkən cavabı verdi . Rızaşahın zohurundan sonra və Simitqünün qətlindən sonra devlət birlikləri bu qəhrman və mili şəxsiəti həsrə tütüb və təslim olmaya çalışırlar , amma Kazım xan Rıza şahın mahıətın təşxis vərərək Qırxlar qalasına qayıdıb və təhəssün edər . Bir gecə qaladan qayıqlar vasitəsilə şərfxana bəndrinə gedib və gecədən istifadə edərək sipəhbod Cihan banı ni gecə yuxuda qaflgir edıb və oz ustun nizamı zəkasın güstərir . Ancaq bir ozun müddət mohasirə və aclıq və bir çox çətinlikdən sonra 1342 hecri qəməri ilində sərləşkər əmır təhmasbı ordusu tərəfindən çənbrə alındığı zaman ozunun düzətdigi bumbanin patlayışıla bir hadisədə şəhid olur . Kazım xan bir qəhrman kimi olur və qırxlar qalasında dəfn olunur .