Aşağıdakı yazı Sayın Rasim Sağlam vә Bulent Yilmaz bәylәrin mәnim bir statusuma kament olaraq yapdıqları qatqılardır. Qonu haqqında çox qapsamlı vә dәyәrli vә yeniliklәr içәrәn tәsbit vә düşüncәlәr daşıdıqlarından bunların qamuca oxunmasının olduqca yararlı olacağını düşündüm. Bu üzdәn dә sözü edilәn kamentlәri birlәşdirәrәk ayrı bir yazı biçimindә sәfhәmdә paylaşmaq istәdim.
Mehran Baharlı:
Türkiyәnin olqunlaşan ortadoğu dış siyasәti, er gec İran vә Güney Azәrbaycan qonusunda da özünü göstәrәcәk vә bu devlәt Fars kökdәndinçi ırqçı İran devlәti yox, Güney Azәrbaycan vә Türk xalqının yanında yer alacaqdır. Buna daha erkәn әrişәbilmәk üçün biz, Türkiyәnin indiki İran vә Güney Azәrbaycan siyasәtini daha yüksәk sәslә, daha sıx vә sürәkli olaraq әlәşdirmәliyik.
Bulent Yilmaz:
Turkiyenin meseleye bakisinin farkli boyutlari var. Oncelikle Turk kamuoyu Iranda bir Turk Halki oldugunu dahi bilmiyor. Bunun sebebi ise irandaki turklerin maruz kaldiklari politikalara karsi seslerini dunya kamuoyunun ilgisini cekecek sekilde yukseltemiyor olmasidir. Yani aglamayinca nasil bir cocuga meme verilmiyorsa 30 milyonluk bir halk da uzerinde uygulanagelen asimilasyon politikasina karsi ayaga kalkip yuksek sesle ve kararlilikla direnise gecmiyorsa Turkiye ve dunya kamuoyundan insanlar “ya ne oluyor burada ne istiyor bu insanlar” demeyecektir. Bu sesin, eger soylenenler gercekse ve turkler gercekten asimile ediliyorsa, yukselmesi birakin turklugun insanlik onurunun geregi oldugunu bilmeliyiz. Bugune kadar bu konuda yapilanlar ve odenmis bedeller varsa bile turk kamuoyuna ulasan goruntuler yok.
Irandaki turklerin buyuk kisminda iran politikalarini benimser bir yaklasim oldugu goruluyor. internette tanisip sohbet ettigim turkleri dikkatlice konusturunca inanilmaz bir mankurtlasma oldugu goruluyor. Pan turkist politikalar acikca fars mantigiyla elestiriliyor. Bu kisilerin turk kokenlerine ragmen iranda kendisine turk diyenlere karsi nasil sinsice bir ofke nobeti gecirdiklerini gordukce farslarin isini ne derece iyi becerdigini goruyor ve kahroluyorum. Adamlar iran turku ama "eger iran turklere turkce egitim verirse Araplar lurlar gibi diger halklar yaninda turkmen ve kasgaylar gibi turk kokenli digerleri de anadilde egtim ister. Anayasada olmasina ragmen bu hakkin verilmemesinin sebebi budur ve haklidir. Eger bu hak verilirse ortada iran diye bir devlet kalmaz” deniliyor. Iranin derdi farslardan cok bu arkadaslari geriyor.
Meselenin diger boyutu ise iranin enerji konusunda turkiye icin onemidir. iran turkiyenin enerji arzinda onemli bri kaynaktir. rusyaya olan bagimlilik iran gaziyla asilmaya calisiliyor. bu ihtiyac o kadar barizdir ki amerika bile turkiyeye cikip gaz anlasmalari icin bir sey diyemiyor. cunku anlayisla karsilamak zorunda. Bu konuda abd den gelen elestirilere turkiye rest cekmek zorunda kaldi. Dolayisiyla turkiyenin iranla arasinin acilmasi enerji darbogazina girmesi demektir. bu acigi kapatabilecegi cok fazla secenegi yok. Kuzey irakli kurtlerle iliksiler duzeltilmeye calisilmasinins ebeplerinden bir tanesi de budur. Turkiye k. irak bolgesindeki buyuk rezervlerden yararlanarak bu bagimliligini azaltmaya calisiyor.
Ucuncu sebep kurt sorunudur. Turkiye pkk ile mucadele ederken PJAK ile savasan iranla koordineli calisiyor. Orgutun kontrol edilebilmesi icin iranin kendi topraklarinda pkk ya goz yummamasi lazim. Yillarca iran kendi sinir boylarinda pkk ya goz yummustu. Artik pjakin saldirilariyla sorunun kendisine de uzandigini gordugu icin bu politikadan vazgecti. Iranla bozulacak bir iliski bu isbirligini de bozabilir.
Bunun yaninda iran gelisen ekonomisi ve alim gucuyle turk sanayisi ve hammaddesi icin iyi bir pazardir. Su an icin 10 milyar dolar civari olan ticaret hacmi 30 milyar dolara cikartilmak isteniyor ve mevcut durumda iran lehine olan ticaret dengesi lehimize donusturulmek isteniyor. PEtrol ve dogalgaz nedeniyle iran lehine olan ticari dengesizlik iranla ticaretin artmasiyla cok rahatlikla turkiye lehine degistirilebilir.
Butun bunlara karsin eger irandaki turkler ses getirecek eylemler ile buyuk bir baskaldiri yaparsa turk kamuoyu buna sessiz kalamaz. Yuzyillardir savasmadigimiz irana karsi savas acilmasa bile turkiye bu mucadeleyi dunya kamuoyuna tasir ve uluslararasi platformda bir cok acidan irani sikistirabilir. Orta asya ulkelerini irani sikistirmak icin belli bir oranda etkileyebilir.
Turkiyedeki kurtlerin otuz senedir yuruttugu cok uzun ve kanli bir mucadele goze alinabilirse iran bunun altindan kalkamaz. boyle bir kanli sureci baslatabilmek ve iran turklugunu mucadeleye kanalize edebilmek icin iki secenek var. Ya pkk nin yaptigi gibi uzun erimli bir silahli mucadele benimsenecek ya da bariscil bir yol izlenecek. Silahli yol tercih edilirse hep askeri unsurlar hem de icerdeki fars yanlilarina yonelmek gerekecektir. yillar suren kanli catismalar sonucunda ailesinden evlatlarini yitiren turk guney azertbaycan turklerinin destegi artacaktir. Iranin siddeeti bastirmak icin alacagi askeri onlemler siddet sarmalini ve turklerdeki ofkeyi buyutecek ve milli davaya olan inanc artacaktir. Surasi aciktir. İrandaki turklerin buyuk kismi milli bir uyanis icine girerse iranin bunu onleme gucu yoktur.
2. yol ise silahli mucadeleye girmeden oncelikle halkin icinde turkluk bilincini artiracak sosyo kulturel calismalar yapmaktir. bu calismalar belli bir seviyeye gelip halkin destegi alindiginda iranda siyasal donusumler icin bariscil mucadele verilebilir. ancak bu yolun sakincasi eger kisa veya orta vadede sonuc alinmazsa guney Azerbaycan hakli umutsuzluga kapilabilir. Bu umutsuzluk silahli mucadeleyi one cikartabilecegi gibi iran tezlerine olan itimati da artirabilir. Unutmayalim ki halkin kahramanlara ihtiyaclari vardir. ve iran turklugu kendi kahramanlarini gerekirse olum pahasina cikartmak zorundadir.
iran turklugu yuzyil once Settar Hanin tahranda Ermeni polis sefi tarafindan nasil sehit edildigini unutmamalidir. Ayni sekilde karabagda ermenilere destek veren iranin siilik uzerinden din mezhep kardesligiyle turkleri kontrol ettigini de artik anlamasi lazim. ...iranda atan her turk yuregi bagimsizlik icin atmalidir. farslarla evlilikler derhal sonlandirilmalidir. bu ortak evliliklerden dogan cocuklar bagimsizlik dusuncesine en buyuk direnisi gosteren kitleler oluyor. Her iki dili etkin sekilde konusabildikleri icin iki taraftaki ayrilikci dusuncelere karsi etkin sekilde mucadele edebiliyorlar. nasil ki bir evlat anne babasinin ayrilmasini istemezse bu melez cocuklarda iranla azerbaycanin ayrilmamasi icin cok etkili mucadele veriyor. Bu nedenle Turk kizlari ve erkekleri birbirleriyle evlenmeli ve karma evliliklere herkes direnc gostermelidir. Turk cocuklarinin ana dillerini ogrenmeleri icin herkes elinden ne geliyoirsa yapmalidir. Bu cocuklara dede korkut gibi turk eserleri, Ergenekon, alp er tunga gibi destanlar mutlaka ogretilmelidir. Latin alfabesi her turk tarafindan ogrenilmelidir ki hem kuzey Azerbaycan hem de turkiye turkleriyle iletisim saglanabilsin.
Rasim Sağlam:
Türkiye Cumhuriyeti kuruluş yıllarında http://tr.wikipedia.org/wiki/Nuri_Killigil gibi güney azarbeycan + Kuzey azarbeycanında içinde olduğu devleti hesap eden topluluk az değildi. Yunan savasında Avrupaya karşı destek ...olmak anlamında Rusya yı taraf seçmek yardım alabilmek gerekiyordu bu siyasetin sonunda bu meseleye uzak kalmak zorunda kalındı ama . Nuri paşa gib bir çok kişi ölene dek bunu savundu.
Günümüze gelince ;
1 - Benim fikrimce önce Güney Azerbaycan kendi içinde birlik olmalı her yerde özlüğünü korumalı Asimilasyona direnmek ve dünya gündemine gelebilmek için her ülkede en az yılda bir gün Güney azarbeycanlıların günü olmalı v...e bu sorun işlenmeli.( Bunu şu nedenle söylüyorum Mehran bey size ulaştığım insanlarda ben bir birlik göremiyorum dinci Türkleri saymıyorum zaten , biraz Güney Azerbaycan Milli Hareketi var Daha çok kucaklayacı bir yapı lazm)
2- İran içinde diğer Türk gruplar ve diğer ezilen diğer gruplarla (kürt ve diğer) her türlü probleme rağmen ortak bir platformdan vazgeçilmemeli problemler ilerde konuşulmak anlaşılmak üzere dondurulmalı.
3-Sizi en iyi anlayanların öncelikli Azarbeycan Cumhuriyeti olması lazım ordaki hükümetinin de reddemeyeceği kadar bir kamuoyu öncelikle orda oluşturmak gerekir.Ne kadar istediğiniz gibi olmasada size göre bağımsız rejim.Gereksi yere o yönetimide beğenmediğiniz yönleri olsada her platformda yermek mantıksız bazılarınız öyle davranıyor.
4-Türkiye konusuna gelince Türkiyede bir size karşı uyanışın olabilmesi için .Sizin öncelikle tanınmanız lazım. Sizi en çok Türkiyede tanıtacak ilk kuvvet Azarbeycan Cumhuriyeti tüm fertleri ; Türkiyedeki Azarbeycan kökenli tüm kitle (özel...likler caferilerde birlikte) ; Türkiyedeki milliyetçi gruplar ve qızılbaş kitle bunlar üzerinde çalışırsanız bir kamuoyu oluşur. Şimdiye kadar böyle bir şey yeterli değil.Burdaki dediğim grupları hassaiyetleri ile kendilerinize çekebilirsiniz.Konserlerle ; Toplantılarla özellikle en etkili olanı söyleyeyim Yurt dışındaki Türkiye vatandaşları ile kurduğunuz insani sosyal münasebetler sizi daha çok iyi tanıtıyor.ABD dedekiler özlellikle .Ama Avrupa nezninde bu iyi işlemiyor ben Avrupda en az 5 milyon insanımız var bir gün ağızlarından Güney Azarbeycanla ilgili bir şey duymadım. Ama Amerikadakilerden duydum.
Sozumuz, a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan:
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
No comments:
Post a Comment