Mehran Baharlı
Azǝrbaycan Respublikasının Eurovision tanıtımını yapan tuğralı (rǝsmi) düşǝrgǝlǝrin birindǝ tanıtım amaclı İngilizcǝ bir yazı yayınlanmışdır:
Bu yazı bir sıra saxıq (ciddi) yanlışlıqlar içǝrmǝkdǝdir:
1-Yazıda dilimizin adı Rusiya Komunist Partisinin 1937dǝ uydurduğu “Azerbaijani” (Azǝrbaycanca) olaraq verilir. Oysa bizim dilimizin adı “Türkcǝ” vǝ İngilizcǝsi “Turkish”dir. Türkiyǝ Türkçesindǝn ayırt edilmǝsini sağlamaq istǝnirsǝ, ona “Azerbaijan(ian) Turkish” deyilǝbilǝr.
2- İngilizcǝdǝ işlǝdilǝn Azerbaijani, Azerbaycan adına Farsca nisbiyǝti göstǝrǝn –i sonǝki artırılaraq törǝdilmişdir. Türkcǝnin İngilizcǝdǝ bilǝ Farsca bir adla adlandırılmasının qǝbul edilǝbilir heç bir yanı vǝ açıqlaması olabilmǝz.
3-Yazıda Türk xalqının adı “Azeri” diyǝ sunulur. Qondarma bir etnik-milli adı olan Azeri, ǝn başda Fars devlǝti olmaq üzǝrǝ sömürgǝçi-ırqçı güclǝr tǝrǝfindǝn Türk xalqını adlandırmaq üçün qullanılır. Türk xalqını Azeri adlandırmaq, Türk xalqı vǝ kimliyinǝ qarşı açıq düşmǝnlikdir. Belǝ uyduruq vǝ koloniyal adı işlǝtmǝk, onu mǝnimsǝyǝnlǝrin milli-etnik açıdan kimliksizlǝşmǝsinin ǝn açıq qanıtıdır.
4-Yazıda “Turkish” tǝkcǝ Türkiyǝnin dili diyǝ göstǝrilir. Bu da yuxarıda dǝyinilǝn yanlış vǝ anti Türk anlayışın sonucudur. Burada anti Türk anlayışdan amac, Azǝrbaycan vǝ İranda yaşayan Türk xalqının milli adı vǝ milli kimliyi olan Türk`ü danmaqdır. Bütün dünya bu gǝrçǝyi açıqca bilmǝli vǝ onunla barışmalıdır: Güney Azǝrbaycan vǝ İranda yaşamaqda olan xalqımızın milli-etnik adı Türk vǝ dilinin adı Türkcǝ`dir.
5-Yazının târixlǝ ilgili bölümündǝ Manna devlǝti yanlışlıqla tayfa diyǝ sunulur; Medlǝr bir yerdǝ tayfa, ayrı bir yerdǝ dǝ tayfalar olaraq tanıdılır. Oysa bu devlǝtlǝri quran vǝ yönǝtǝnlǝrin tayfa olup olmadıqları, tayfa yapılı isǝlǝr bilǝ, tǝk bir tayfa mı yoxsa tayfalar konfederasiyonu görünümü verdiklǝri bilim çevrǝlǝrindǝ hǝlǝ dǝ tartışma qonusudur.
6-Yazıda Med tayfalarının soyca Hind-Avropa kökǝnli olduqları iddia edilir. Oysa Med tayfalarını oluşduran qurupların etnik kökǝn vǝ danışdığı dillǝrin qonusu, bilim çevrǝlǝrindǝ kǝsinlik qazanmamışdır. Bilinǝn kǝsin olqu isǝ, Medlǝri oluşduran çeşitli tayfalar arasında Hind-Avropalı tayfaların bulunması kimi, Hind-Avropalı olmayan tayfaların da bulunduğudur.
7-Yazıda Med tayfalarının çağdaş Kürdlǝrin ataları olduqları iddia edilir. Medlǝrin Kürdlǝrin ataları vǝ Kürdlǝrin Medlǝrin davamı olduqları iddiası bilimdışıdır. On doqquzuncu yüzilin sonlarında bir sıra Rus doğubilimcilǝr tǝrǝfindǝn ilǝri sürülǝn vǝ daha sonralar çürüdülǝn bu bilimdışı görüş, günümüzdǝ tǝkcǝ aşırı Kürd milliyǝtçilǝri tǝrǝfindǝn savunulur. Dilçilik açısından isǝ Med dillǝrinin davamı olabilǝcǝk dillǝr, güney-doğu İranik dillǝrindǝn sayılan Kürd dillǝri âilǝsi deyil; Kaşan çevrǝsindǝki orta İran dillǝri vǝ Tehran çevrǝsi Tatik dillǝridir.
8-Azǝrbaycan`ı tanıdan bir yazıda, Kürd aşırı milliyǝtçilǝrin görüşlǝrini carlamaq, Medlǝrin Kürdlǝrin ataları olduqları kimi boş bir iddianı savunmaq, hǝtta Kürd xalqını söz qonusu etmǝk olağanüstü absurd bir davranışdır.
9-Azǝrbaycanda hazırlanan vǝ Azǝrbaycan tanıtımına adanmış bir yazıda, Azǝrbaycanın tǝmǝl etnik qurupu olan Türk xalqının adı, varlığı vǝ kimliyini danmaq; Alban, Med, Ərǝb vǝ Kürd kimi Türk olmayan devlǝt vǝ etniklǝrdǝn söz açıp ancaq Türk etnisitǝsi vǝ Türk devlǝtlǝrdǝn söz etmǝmǝk, Türk xalqı vǝ Azǝrbaycanın Turkic dünyası vǝ xalqlarından olduğu gǝrçǝyini gizlǝtmǝk, utancverici bir durumdur.
10-Yazıda Türkmǝnçay anlaşmasının ortaya çıxması nǝdǝnlǝri arasında Türkiyǝ, Rusiya vǝ İran devlǝtlǝri arasında anlaşmazlıqlar göstǝrilir. Bu görüş Rusiyanın koloniyalist vǝ işqalçı görüşüdür. Türkmǝnçay anlaşmasının ortaya çıxmasında Türkiyǝ vǝ ya o zamankı Osmanlıların rolu olmamışdır. Əsil sorumlu olan isǝ Rusiyanın işqalçı, yayılmaçı vǝ salqırqan siyasǝtlǝri olmuşdur.
11-Yazıda Türkmǝnçay dönǝmindǝ Azǝrbaycandan Ölkǝ olaraq söz edilir. Oysa o dönǝmdǝ Azǝrbaycan ölkǝ adı deyildi, coğrafi bir bölgǝ vǝ İranın İdarı tǝqsimatında siyasi bir vâhidin-ǝyalǝtin adı idi. Artı sözü edilǝn dönǝmin rǝsmi bǝlgǝlǝrin çoxunda, bu coğrafi vǝ özǝlliklǝ idari tǝqsimatdakı birimǝ, bugünkü Azǝrbaycan Respublikası dâxil deyildi.
12-Yazıda Alban tayfaları vǝ dili kimi qonulara dǝyinilǝrǝk bunlar bütün Azǝrbaycana mal edilir. Oysa Azǝrbaycan deyilǝn coğrafi bölgǝ İranda Tehran, Ərak, Mǝlayer ilǝ Sunqur vǝ Anadoluda Ərzuruma qǝdǝr uzanan geniş bir coğrafi alanın adıdır. Bugünkü Azǝrbaycan Respublikası isǝ bu etnik Azǝrbaycanın tǝkcǝ yüzdǝ yirmi-otuzunu oluşdurur. Dolayısı ilǝ Etnik Azǝrbaycanın bir bölgǝsini ilgilǝndirǝn Albanlar kimi varlıqlar, bütün Azǝrbaycana mal edilǝbilmǝz.
13-Yazıda Türk xalqının mǝzhǝbi Şiǝ olaraq bildirilir. Belǝ bir tǝsbit, Türk xalqını Farslaşdırmağa qulluq edǝr. Şia gǝnǝl bir addır vǝ onun etnik çeşitlǝnmǝlǝri vardır. Örnǝyin Farsların İmami Şiiliyi ilǝ Türklǝrin Cǝ`fǝri Şiiliyi arasında fǝrqliliklǝr vardır. Bu fǝrqliliklǝri görmǝk vǝ göstǝrmǝk vǝ onları hǝr yerdǝ vurqulamaq vǝ abartmaq, Türk xalqının milli çıxarlarına uyqun olduğu kimi, bunları görmǝmǝk vǝ siliklǝşdirmǝk dǝ Türk xalqının milli çıxarlarına tǝrsdir.
14-Tanıtım yazısında bir sıra göndǝrmǝlǝr, örnǝyin Zoroaster-Zǝrdüşt`ǝ vǝ Atropaten adına toxunmaq, anıqlanan (hazırlanan) bǝlcikdǝ (amblemdǝ) odların işlǝdilmǝsi dǝ yanlış anlamalara nǝdǝn olabilǝr. Çünkü bunlar dünyada gǝnǝldǝ İraniliklǝ bağlantılı vǝ İranlılıq kimliyinin parçaları olaraq alqınırlar.
Sozumuz, a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan:
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
No comments:
Post a Comment