چرا ترک ها خود را آذری نمی دانند؟

آراز نیوز : معمولا در هنگام مباحثه با دوستان مدافع حقوق قومیت ترک ، این سئوال مطرح می گردد که چرا آنها با خطاب کردن اقوام ترک با نام “آذری زبان” به شدت مخالف بوده و خود را “تورک” می نامند؟ در این نوشتار تلاش شده است تا پاسخی برای این سئوال ارائه گردد.واژه “آذری” بعد از سقوط سلسله قاجار، که نقطه ی گسستی برای حکومت هزار ساله ترک ها بر ایران بود، و از زمان به روی کار آمدن رضاخان و تصمیم او بر یکدست سازی فرهنگی ایران و به تبع آن یکسان سازی مهمترین عامل فرهنگی یعنی زبان مردم، در جامعه بوجود آمد که در ذیل بیشتر توضیح داده خواهد شد. در راستای یکسان کردن زبان مردم، تصمیم بر سرکوب کردن زبان های دیگر از جمله زبان ترکی گرفته شد.
ناسيوناليسم افراطي فارسي که هديه انگليسيها به رضاخان بود، شروع به هویتزدايي ترکان ايران کرد که امپراتوري پرقدرت هزارساله را بعد از حاکميت اسلام در ايران رقم زده بودند و خطر بالقوّه براي حکومت رضاخان و سياست انگليس به حساب مي آمدند. از تحصيل و تدريس زبان ترکي آذربايجاني که اولين مدرسه مدرن ايران و نخستين روش تدريس با اصول صوتي در دنياي اسلام با اين زبان و در زمان قاجار و بوسيله دانشمند شهير آذربايجان ميرزا حسن رُشديّه در تبريز و با کتابِ «وطن ديلي» آغاز بکار کرده بود جلوگيري به عمل آمد.در راستای این تصمیم، نظریه هایی مطرح شد که گاه در تضاد آشکار با حقوق بشر بود از جمله نظریه جواد شیخ الاسلامی، یکی از اعضای شورای تولیت بنیاد افشار، که به شرح زیر می باشد: جواد شیخ الاسلامی تئوری جدا کردن اجباری نوزادان شیر خوار آذربایجانی و نوزادان دیگر مناطق ترک ایران از مادرانشان و نگه داری آنها در شیرخوارگاه های مخصوص که تا هفت سالگی تماس و ارتباطی با والدینشان نداشته و کلامی از زبان آنها نشنیده باشند را تقدیم شاه و همفکران خود کرد. تکرار و پیگیری این تفکر از طرف وی، بعد از انقلاب اسلامی همچنان ادامه داشته است. (زبان فارسی در آذربایجان،ص 445 / مجله آینده سال هفتم 1360 شماره های سوم و چهارم).
احمد کسروی، که خود ترک بود با توجه به تحقیقاتی که انجام داد و با حمایت و پشتیبانی رضاخان به نتایجی بر علیه قوم ترک رسید و نیز به مقابله با اسلام و امام دوازدهم نیز پرداخت و سرانجام نظریه “زبان آذری” را مطرح کرد.وی وقتی با اهالی چهار روستای هرزند و گلین قیه در اطراف مرند و حسنو در قره داغ و تات نشین های اطراف خلخال روبرو شد و از زبان آنها پرسید، آنها نام زبان خود را هرزندی، تالشی و تاتی نامیدند ولی کسروی با اصرار آنها را آذری نامید. در واقع با اینکه این زبان ها تفاوت های بسیاری با هم داشتند اما کسروی نام آذری از نوع زبان های پهلوی را بر آنها نهاد.سپس کسروی با استناد به این نظریه زبان شناسی که روستائیان خالص ترین و دست نخورده ترین زبان را دارند و زبان آنها زبان اصلی و بومی منطقه است، وجود این چهار روستا را دلیلی بر غیر ترکی یا به اصطلاح آذری بودن زبان بومی مردم آذربایجان دانست، غافل از اینکه اگر مردم این چهار روستا به زبان غیر ترکی صحبت می کنند مردم هزاران روستا و در واقع مردم تمام روستاهای آذربایجان جر این چهار روستا به زبان ترکی صحبت می کنند و لذا بومی بودن زبان ترکی در آذربایجان بسیار مستدل تر است. از طرف دیگر اگر دلایل کسروی را به تمام ایران تعمیم دهیم در اینصورت می توان ادعا کرد که 90 درصد مردم ایران ترک هستند و زبان اصلی و بومی ساکن در استان های مختلف کشور نیز در اصل ترکی بوده است، چرا که کمتر استانی را در کشور می توان یافت که در آن چند روستای ترک نباشد. برای تحقیق در مورد شهرها و روستاهای ترک ایران می توانید به کتاب چهار جلدی “فرهنگ جغرافیای ملی ترکان ایران زمین” که بر اساس مجموعه ده جلدی “فرهنگ جغرافیای ایران” نوشته دکتر پناهیان از انتشارات ارتش در سال 51 در خارج از کشور به چاپ رسیده است، مراجعه کنید. از طرف دیگر اولياء چلبي وقتي از زبان مردم تبريز سخن به ميان مي آورد ميگويد: آنها به لهجة ترکی خاصی صحبت مي کنند و مي گويند: «هله تانيمه ميشم» يعني «هنوز نشناخته ام». که در حقيقت اين زبان همان زبان ترکي آذربايجاني است و اندکي متفاوت با لهجة ترکي آناتولي . (تبريز از ديدگاه سياحان خارجي- اکرم بهرامي ص ۸۲).
بنابراین و با توجه به دلایل فوق و نیز همچنین اقرار خود کسروی در خصوص در دسترس نبودن هیج اثر مکتوب به زبان آذری نمی توان به وجود چنین زبانی اطمینان پیدا کرد و در واقع این تئوری بیشتر ساخته و پرداخته ذهن وی و حتی منویات درونی او بوده است. .
به هر حال و علی رغم این بدعت غلط،چیزی به نام آذری در دنیا وجود نداشته و آنچه که صحیح است وجود ترکان آذربایجانی در منطقه قفقاز و شمال ایران می باشد. البته این بحث بسیار وسیع بوده و در این نوشتار نیت تنها دادن جوابی کوتاه به پرسش فوق و نیز ارائه سرنخی به علاقه مندان این بحث برای پیگیری بیشتر موضوع می باشد. بنابراین برای مطالعه همه جانبه مطلب و نیز آگاهی از بسیاری نکات جالب دیگر کتاب “زبان ترکی و موقعیت گذشته و کنونی آن در ایران” نوشته حسن راشدی به علاقه مندان پبشنهاد می گردد. دوستداران می توانند کتاب فوق را از لینک های زیر دانلود کنند.

http://ketabnak.com/index.php?subcat=233

style="color:#000033;cursor:pointer">http://iranbook.bloglor.com/post6903.html

http://www.kitablar.org/details.php?book_id=821