مئهران باهارلي اوزوله‌ره‌ك بيز ايراندا بير تورك سورونونون وار اولدوغونو تثبيت ائده‌مه‌ديك، اونو بير سيياسي گوج مركه‌زينه چئويره‌بيلمه‌ديك. بيز خالقين كنديلييينده‌ن باشلاتديغي هاراي هاراي من توركه‌م آياقلانماسيني سوردوره‌بيلمه‌ديك، اونو ايرانين سيياسي آتموسفئرينده اونوتدوردوق. من بورادا ايران مركه‌زييه‌تيني الده ائتمه‌كده‌ن دانيشميرام. منيم سؤزله‌ريم آزه‌ربايجان مفهومو و يا توركلوك قاورامي ايله ده ايلگيلي دئييلدير. سون يوز ايلده، ايران، توركييه و عيراقدا كورد حره‌كه‌تينين باشارديقلاريني، بيزيم ايراندا باشاراماديقلاريميزين اؤزه‌تيدير. من تورك سورونون، توركييه و ايرانداكي كورد حره‌كه‌تله‌رين ترسينه، ايرانين سيياسي مساله‌سي حالينا گتيره‌مه‌ديييميزده‌ن، اونو سوره‌كلي قيلاماديغيميزدان دانيشيرام. بيز خالقدان قوپوق اولماماني اؤيره‌نمه‌ليييك. حره‌كه‌تين سوره‌كليلييينين سيياسي و تبليغاتي آلانلاردا يوللاريني تاپماليييق. سيياسي قوروپلار خالقدان قوپوق اولولاسا، اونلارين ايسته‌ك و ائحتيياجلاريني آنلاماز و سونوجدا خالقي گره‌كدييينده حره‌كه‌ته گئچيره‌بيلمه‌زله‌ر. يعني بيزيم ايندي ايچينده بولوندوغوموز دوروم. خالقدان آماج، ايران و گونئي آزه‌ربايجاندا ياشايان تورك خالقيدير. ميللي دئموكراتيك حره‌كه‌ت، گونئي آزه‌ربايجان و ايراندا ياشايان تورك خالقينين ميللي حاقلاريني دئموكراتيك يوللارلا الده ائتمه‌يه چاليشان بوتون گوجله‌رين توپلوسودور. بيز ايسه بو گوجله‌ري اولوشدوران آيدينلار، دوشونورله‌ر، سيياسي آكتيويستله‌ر، ... دير. بو دورومون اورتايا چيخماسينين باشليجا سوروملوسو، خالقيميزي پارچالامايا چاليشان پان ايرانيست-ايرانچي، كيلاسيك آزه‌ربايجانچي و توراني قورتارماق پئشينده اولان گرچه‌كله‌رده‌ن قوپوق تورك آيدين و آكتيويستله‌ردير. كيلاسيك آزه‌ربايجانچيلار و تورانچيلارين ميللي دئموكراتيك حره‌كه‌تيميزي ساپديرمالارينا بوندان آرتيق ايذين وئريلمه‌مه‌ليدير. تورك خالقي ميللي حاقلارينا ايسته‌ر باغيمسيزليق اولسون ايسته‌ر فئدئراليسم اولسون، بئله ساپيق و مارژينال دوشونجه‌له‌ري اله‌مه‌ده‌ن يئتيشه‌بيلمه‌ز. دئموكرتايك توركچولوك ايراندا ياشايان تورك خالقينا هم گله‌جه‌ك هم وطه‌ن قازانديراجاقدير. آنجاق هم كيلاسيك آزه‌ربايجانچيليق هم ده تورانچيليق بو ايكيسيني تورك خالقيندان اسيرگه‌يه‌جه‌كدير. بونا رغمه‌ن گله‌جه‌ك بيزيمدير. چونكو بيز آجي و راحاتسيز ائديجي بو گرچه‌كله‌ري گؤروپ وار اولان ساپما، يانليش و اكسيكليكله‌ري دوزه‌لتمه‌كده قرارليييق. يوخاريدا بو آجي و راحاتسيز ائديجي گرچه‌كله‌ر، اكسيك و يانليشلاردان ايكيسينه ده‌يينميشه‌م. بونلار برطه‌ره‌ف ائديلمه‌ده‌ن، گله‌جه‌ك گئچميشده اولدوغو كيمي بيزيم اولاماز. --------------------------------------------------------------------- ١-منجه اينسانلارين اؤزگورجه گؤروش بيلديرمه‌سيني، هله سيياسي آناليزله‌ري قيشقيرتيجي (تحريك آميز)، خئيري اولمايان و ايختيلاف يارادان كيمي آدلانديرماق چاغيميزا اويمايان داورانيشلاردير. بيز آرتيق گرچه‌كده‌ن توتاليتئر آنلاييشلاري ترك ائتمه‌لي و دوشونجه‌له‌رده‌ن قورخماماليييق. دوشونجه‌له‌ري اؤزگورجه‌بيلديرمه‌ك، بيلديرمه‌ني اؤيره‌نمه‌ك، و بيلديريله‌ن فرقلي دوشونجه‌له‌ره دؤزوم و سايقي گؤسته‌رمه‌ك ايسه، سون دره‌جه خئييرليدير. بو داورانيشلار، ايختيلاف دئييل، گرچه‌ك و قاليجي بيرليكده‌لييين تمه‌لي ساييلير. دونيا ده‌ييشير و بيزيم ده ائر گئج بو ده‌ييشيمه و باشدا دوشونجه اؤزگورلويونه سؤزده و يالنيز لاف اولسون دييه دئييل، ايچده‌ن اينانماميز و سايقي گؤسته‌رمه‌ميز گره‌كير. ٢-منيم يوخاريداكي ايستاتوسوم تحريك آميز دئييلدير، بير انتئلئكتوئل اوياري و دورتو نيته‌لييينده‌دير. بو گؤروشله‌ر، تورك ميللي دئموكراتيك حره‌كه‌تينين جايديريلماسي دئييل، تام ترسينه اونون دوزگون دوغرولتوسونو بليرله‌مه‌ك اوچون سؤيله‌نه‌ن سؤزله‌ردير. ٣-ايدديعا ائديله‌نين ترسينه ايراندا ياشايان باشقا تورك قوروپلاري دييه بير شئي يوخدور. بو سؤيله‌م، تورك خالقينين دوشمانلارينين تاساريسيدير و اوزوله‌ره‌ك بير سورو كيلاسيك آزه‌ربايجانچي، تورانچي و پان ايرانيست توركله‌ر طره‌فينده‌ن ده منيمسه‌نميشدير. من بو يانليش گؤروشو تورك خالقينا ان ضره‌رلي و ان تهليكه‌لي اولان گؤروشله‌رده‌ن بيري اولاراق گؤروره‌م. ايراندا تك بير كورد ميلله‌تي، تك بير توركمه‌ن ميلله‌تي، تك بير فارس ميلله‌تي، تك بير عره‌ب ميلله‌تي اولدوغو كيمي، تك بير تورك ميلله‌تي ده واردير. ايراندا چئشيتلي كورد قوروپلارين وارليغيني ايدديعا ائده‌نله‌ر، تك بير كورد ميلله‌تيني دانانلار، نه قده‌ر كورد خالقي و كوردوستانا ضره‌ر وئرديكله‌ري كيمي، ايراندا تك بير تورك ميلله‌تينين وار اولدوغونو دانانلار و اونو چئشيتلي تورك قوروپلارا بؤله‌نله‌ر ده تورك خالقي و آزه‌ربايجانا ضره‌ر وئريرله‌ر. ٤-تورك دونياسي ايسه بو قونو ايله تمه‌لده‌ن هئچ بير ايليشگيسي يوخدور. چونكو تورك دونياسي تركيبينده اولان تورك كلمه‌سي، بير ديلله‌ر و ميلله‌تله‌ر عاييله‌سينين گنه‌ل آدي اولوپ اصلينده توركول (توركيك) قاورامي قارشيليغيندا قوللانيلان يانليش بير آدلانديرمادير. اويسا منيم يازيم ايران و گونئي آزه‌ربايجاندا ياشايان تورك خالقي (ائتنيك-ميللي قوروپو) ايله ايلگيليدير. بو آنلامدا دا تورك، توركمه‌نده‌ن بيله آيري بير ائتنيك-ميللي قوروپدور. توران بيرليييني قورما اولكوسو ايسه، منجه ايسلاوييان و يا لاتين بيرليييني قورما كيمي بوتونويله آبسورد بير دوشونجه‌دير. ٥-آزه‌ربايجان و توركلوك قاوراملاري آراسيندا نه ضيددييه‌ت واردير و نه عئينييه‌ت، چونكو بونلار كاتئقورييال اولاراق ايكي آيري آلانلا ايلگيليديرله‌ر. آزه‌ربايجان بير جوغرافي آد و كيمليكدير، تورك ايسه بير ائتنيك-ميللي آد و كيمليك. ايراندا تك تورك خالقينين وارليغيني دانماق، اونو چئشيتلي تورك قوروپلارينا و قووملارا بؤلمه‌ك، هابئله اونون تاريخي ميللي-ائتنيك آديني توركده‌ن باشقا شئيله‌ره (ايرانلي، آزه‌ري، آزه‌ر، آزه‌ربايجانلي، ...) ده‌ييشديرمه‌ك، ايرانچيليقلا فارس و باشقا سؤمورگه‌چي اويونلارين فرقلي و تهليكه‌لي وئرسييونلاريدير و اونون آزه‌ربايجان يوردو ايله تورك ميلله‌تي كيمي، ايرانداكي اؤته‌كي توركول قوروپلارينا دا (توركمه‌ن، خله‌ج، قازاق، ...) و ائله‌جه ده توركول (توركيك) دونياسينا دا خئيري يوخدور. ٦-گونئي آزه‌ربايجان و ايراندا ياشايان تورك خالقي قاورامينا قارشي چيخماق (هانسي آد و باهانا ايله اولورسا اولسون، ايسته‌ر كيلاسيك آزه‌ربايجانچيليق، ايسته‌ر تورانچيليق، ايسته‌ر ايران ميلله‌تي-ايرانچيليق) ايران دئوله‌تي و فارس ميللييه‌تچيليينين آسيميلاسيون و اينكار سيياسه‌تله‌ري خيدمه‌تينده اولماق دئمه‌كدير. چونكو اونلار گونئي آزه‌ربايجان و ايراندا تورك ميلله‌تي قاورامي و وارليغيني تحريف ائده‌ره‌ك يوخ ائتمه‌ك ايسته‌ييرله‌ر. تورك سيياسي آكتيويستله‌ر و آيدينلار كسينليكله بو اويونلارا بوندان آرتيق آله‌ت اولماماليديرلار، اؤز ميلله‌تله‌ري و كيمليكله‌ريني بوندان داها آرتيق بالتالاماماليديرلار. Biz bir Türk sorunun var olduğunu tәsbit edәbilmәdik Mehran Baharlı Üzülәrәk biz İranda bir Türk sorunun var olduğunu tәsbit edәmәdik, onu bir siyasi güc mәrkәzinә çevirәbilmәdik. Biz xalqın kәndiliyindәn başlatdığı Haray Haray mәn Türkәm ayaqlanmasını sürdürәbilmәdik, onu İranın siyasi atmosferindә unutdurduq. Mәn burada İran mәrkәziyәtini әldә etmәkdәn danışmıram. Mәnim sözlәrim Azәrbaycan mәfhumu vә ya Türklük qavramı ilә dә ilgili deyildir. Son yüzildә, İran, Türkiyә vә Iraqda Kürd hәrәkәtinin başardıqlarını, bizim İranda başaramadıqlarımızın özәtidir. Mәn Türk sorunun, Türkiyә vә İrandakı Kürd hәrәkәtlәrin tәrsinә, İranın siyasi mәsәlәsi halına gәtirәmәdiyimizdәn, onu sürәkli qılamadığımızdan danışıram. Biz xalqdan qopuq olmamanı öyrәnmәliyik, hәrәkәtin sürәkliliyinin siyasi vә tәbliğati alanlarda yollarını tapmalıyıq. Siyasi quruplar xalqdan qopuq olsalar, onların istәk vә ehtiyaclarını anlamaz vә sonucda xalqı gәrәkdiyindә hәrәkәtә geçirәbilmәz, yanı bizim indi içindә bulunduğumuz durum. Xalqdan amac, İran vә Güney Azәrbaycanda yaşayan Türk xalqıdır. Milli demokratik hәrәkәt, Güney Azәrbaycan vә İranda yaşayan Türk xalqının milli haqlarını demokratik yollarla әldә etmәyә çalışan bütün güclәrin toplusudur. Biz isә bu güclәri oluşduran aydınlar, düşünürlәr, siyasi aktivistlәr vә .... dir. Bu durumun ortaya çıxmasının başlıca sorumlusu xalqımızı parçalamaya çalışan paniranst-İrançı, Kilasik Azәrbaycançı vә Turanı qurtarmaq peşindә olan gәrçәklәrdәn qopuq Türk aydın vә aktivistlәrdir. Kilasik Azәrbaycançılar vә Turançıların milli demokratik hәrәkәtimizi sapdırmalarına bundan artıq izin verilmәmәlidir. Türk xalqı milli haqlarına istәr bağımsızlıq olsun istәr federalism olsun, belә sapıq vә marjinal düşüncәlәri әlәmәdәn yetişәbilmәz. Demokratik Türkçülük İranda yaşayan Türk xalqına hәm gәlәcәk hәm vәtәn qazandıracaqdır, ancaq hәm Kilasik Azәrbaycançılıq hәm dә Turançılıq bu ikisini Türk xalqından әsirgәyәcәkdir. Buna rәğmәn gәlәcәk bizimdir. Çünkü biz acı vә rahatsız edici bu gәrçәklәri görüp var olan sapma, yanlış vә әksiklәri düzәltmәkdә qәrarlıyıq. Yuxarıda bu acı vә rahatsız edici gәrçәklәr, әksik vә yanlışlardan ikisinә dәyinmişәm. Bunlar bәrtәrәf edilmәdәn gәlәcәk, geçmişdә olduğu kimi bizim olamaz. ------------------------------ 1-Mәncә insanların özgürcә görüş bildirmәsini, hәlә siyasi analizlәri qışqırtıcı (tәhrikamiz), xeyri olmayan vә ixtilaf yaradan kimi adlandırmaq çağımıza uymayan davranışlardır. Biz artıq gәrçәkdәn totaliter anlayışı tәrk etmәli vә düşüncәlәrdәn qorxmamalıyıq. Düşüncәlәri özgürcә bildirmәk, bildirmәni öyrәnmәk vә bildirilәn fәrqli düşüncәlәrә dözüm vә sayqı göstәrmәk isә, son dәrәcә xeyirlidir. Bu davranışlar ixtilaf deyil, gәrçәk vә qalıcı birlikdәliyin tәmәli sayılır. Dünya dәyişir vә bizim dә er gec bu dәyişimә vә başda düşüncә özgürlüyünә sözdә vә yalnız laf olsun diyә deyil, içdәn inanmamız vә sayqı göstәrmәmiz gәrәkir. 2-Mәnim yuxarıdakı istatusum tәhrikamiz deyildir, bir entelektüel uyarı vә dürtü nitәliyindәdir. Bu görüşlәr Türk milli demokratik hәrәkәtinin caydırılması deyil, tam tәrsinә onun düzgün doğrultusunu bәlirlәmәk üçün söylәnәn sözlәrdir. 3-İddia edilәnin tәrsinә İranda yaşayan başqa Türk qurupları diyә bir şey yoxdur. Bu söylәm Türk xalqının düşmanlarının tasarısıdır vә üzülәrәk bir sürü Kilasik Azәrbaycançı, Turançı vә panİranist Türklәr tәrәfindәn dә mәnimsәnmişdir. Mәn bu yanlış görüşü Türk xalqına әn zәrәrli vә әn tәhlikәli görüşlәrdәn biri olaraq görürәm. İranda tәk bir Kürt millәti, tәk bir Türkmәn millәti, tәk bir Fars millәti, tәk bir Әrәb millәti olduğu kimi, tәk bir Türk millәti dә vardır. İranda çeşitli Kürt quruplarının varlığını iddia edәn, tәk bir Kürt millәti olduğunu dananlar, nә qәdәr Kürt xalqı vә Kürdüstana zәrәr verdiklәri kimi, İranda tәk bir Türk millәtinin var olduğunu vә onları çeşitli Türk quruplara bölәnlәr dә Türk xalqı vә Azәrbaycana zәrәr verirlәr. 4-Türk dünyası isә bu qonu ilә tәmәldәn heç bir ilgisi yoxdur. Çünkü Türk dünyası tәrkibindә olan Türk kәlmәsi, bir dillәr vә millәtlәr ailәsinin gәnәl adı olup әslindә Türkül vәya Turkic qavramı qarşılığında qullanılan yanlış bir adlandırmadır. Oysa mәnim yazım İran vә güney Azәrbaycanda yaşayan Türk xalqı (etnik-milli qurupu) ilә ilgilidir. Bu anlamda da Türk, Türkmәndәn bilә ayrı bir etnik-milli qurupdur.Turan Birliyini qurma ülküsü isә mәncә, İslaviyan vәya Latin birliyini qurma kimi bütünüylә absurd bir düşüncәdir. 5- Azәrbaycan vә Türklük qavramları arasında nә ziddiyәt vardır nә eyniyәt. Çünkü bunlar kateqoriyal olaraq iki ayrı alanla ilgilidirlәr. Azәrbaycan bir coğrafi ad vә kimlikdir, Türk isә bir etnik-milli ad vә kimlik. İranda tәk Türk xalqının varlığını danmaq, onu çeşitli Türk quruplarına vә qovmlarına bölmәk, habelә onun tarixi milli adını Türkdәn başqa şeylәrә (İranlı, Azәri, Azәr, Azәrbaycanlı, ....) dәyişdirmәk, İrançılıqla Fars vә başqa sömürgәçi oyunların fәrqli vә tәhlikәli versiyonlarıdır ve onun Azerbaycan yurdu ilә Türk millәti kimi, İrandaki ötәki Türkül qurublarına da (Türkmәn, Xәlәc, Qazaq, ... ) vә elәcә dә Türkül (Turkic) dünyasına da xeyri yoxdur. 6-Güney Azәrbaycan vә İranda yaşayan Türk xalqı qavramına qarşı çıxmaq (hansı ad vә bahana ilә olursa olsun, istәr Kilasik Azәrbaycançılıq, istәr Turançılıq, istәr İran millәti-İrançılıq), İran devlәti vә Fars milliyәtçiliyinin asimilasiyon vә inkar siyasәtlәri xidmәtindә olmaq demәkdir. Çünkü onlar Güney Azәrbaycan vә İranda Türk millәti qavramı vә varlığını tәhrif edәrәk yox etmәk istәyir. Türk siyası aktivistlәr vә aydınlar kәsinliklә bu oyunlara bundan artıq alәt olmamalıdırlar, öz millәtlәri vә kimliklәrini bundan daha artıq baltalamamalıdırlar. Sozumuz, a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan: http://sozumuz.blogspot.com/ http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/ |
Sunday, April 3, 2011
بيز بير تورك سورونون وار اولدوغونو تثبيت ائده‌بيلمه‌ديك
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment