مئهران
باهارلي
تورك آدي
و كيملييينين ايران-گونئي آزه‌ربايجاندا ياشايان تورك خالقي اوچون عئيني آنلام و
گؤره‌وي واردير كي توركييه- بالكان – قيبريس'ده ياشايان تورك خالقي اوچون: تورك
اونون ائتنيك- ميللي – تاريخي آدي و كيمليييدير. چاغداش اويقور، قيرقيز، تاتار،
چوواش، توركمه‌ن، .... له‌ره تورك دئييلمه‌سي ايسه، توركجه و فارسجادا اورتاچاغدان
قالما گئري قالميش بير آليشقانليق و آنلاييشين قالينتيسيدير. چونكو اسكيده‌ن تورك
آدلانديريلان بو قوروبلار گونوموزده اورتاق اوست كيمليك اولاراق تورك دئييل،
توركيك –توركول ساييليرلار. آنجاق بيز هم تورك (ميللي –ائتنيك اولاراق) و هم
توركيك –توركول (اورتاق اوست كيمليك اولاراق) ساييلماقداييق. تورك، تكجه بيز و
توركييه – بالكان – قيبريسليله‌رين ميللي-ائتنيك آدي و كيمليييدير، بوتون توركيك
خالقلارين دئييل. توركيك خالقلارينين هر بيرينين بيره‌ر آيري ميللي-ائتنيك آدي و
كيملييي واردير (اويقور، قيرقيز، تاتار، چوواش، توركمه‌ن، تورك، ..)
تورك
خالقينين ميللي، ائتنيك و تاريخي آدي و كيمليييني ده‌ييشديرمه‌ك و اونا آذري كيمي
باشقا قوندارما بير آدي و كيملييي منيمسه‌تمه‌ك و ايچسه‌ل.له‌شديرمه‌ك، تولئرانس و
دؤزوملولوكله اوزاقدان ياخيندان ايلگيسي يوخدور. بو، اولسا اولسا اؤزونه يادلاشما
و كيمليكسيزله‌شمه‌نين بليرتي و قانيتيدير. نئجه كي هئچ بير كورد اونلارا
قونداريلان "داغ توركو" آدي و كيملييينه، هئچ بير عره‌ب
"تازي" آدي و كيملييينه و هئچ بير فارس "عجه‌م" آدي و
كيملييينه تولئرانسلا باخماز و بونلاري اؤز ميللي آدي و كيملييي دييه قبول ائتمه‌ك
اوچون باهانالار اويدورماز.
تورك
خالقينين ميللي –ائتنيك –تاريخي آدي و كيمليييني، آزه‌ربايجاني و آزه‌ربايجانلي`يا ده‌ييشديرمه‌ك، آزه‌ري آدي و
كيملييينه ده‌ييشديرمه‌كده‌ن داها دا تمه‌لسيز و بيزيم ميللي كيمليك و
چيخارلاريميزا داها دا ترسدير. باشدا بونا گؤره كي نه آزه‌ربايجانليلارين هاميسي
تورك'دور، نه ده بيزيم تورك خالقيميزين هاميسي آزه‌ربايجانليدير.
تورك
خالقيني آزه‌ربايجانلي آدلانديرماق، هم تورك خالقينا، هم ده آزه‌ربايجاندا ياشايان
آنجاق تورك اولمايان خالقلارا قارشي عيرقچي بير داورانيشدير. بيرينجيسي هر بير
خالقينين وار اولان ميللي-تاريخي آدي و كيمليييني هر هانسي بير شئييه ده‌ييشديرمه‌ك
او خالقا قارشي عيرقچيليقدير. كيمسه‌نين تورك خالقينين ميللي آدي و كيمليييني تورك
اولماقدان چيخارتماغا و محروم ائتمه‌يه حاققي يوخدور.
ايكينجيسي
آزه‌ربايجانلي، آزه‌ربايجاندا ياشايان بوتون ميلله‌تله‌ر و ميللي قوروبلارين
اورتاق آديدير. بو اورتاق آدي اونلاردان آلاراق تكجه تورك خالقينا –اونون ميللي
آدي دييه- اؤزه‌ل ائتمه‌ك، تورك اولمايان آزه‌ربايجانلي خالقلارا قارشي دا عيرقچي
بير داورانيشدير. هئچ كيمسه‌نين آزه‌ربايجاندا ياشايان و تورك اولمايان خالقلاري
آزه‌ربايجانلي اولماقدان چيخارتماغا و محروم ائتمه‌يه حاققي يوخدور.
بئله
گولونج و ايچي بوش اويونلارا گيريشه‌نله‌ر و تورك خالقينين ميللي –ائتنيك – تاريخي
آديني بوشونا ده‌ييشديرمه‌يه قالخيشانلار، يا تورك خالقينين آچيق دوشمانلاري، يا
بيلگيسيز جاهيل دوستلاري و يا هئچ بير شئيده‌ن خبه‌ري اولمايان آسيميله ائديلميش
كيتله سوروله‌ريدير.
تورك
خالقينين آدي و كيمليييني باشقا هر هانسي بير شئيه (آزه‌ري، آزه‌ربايجاني، آزه‌ربايجانلي،
....) او زامان ده‌ييشديرمه‌ك منطيقلي و تولئرانس گؤسته‌رگه‌سي اولار كي كوردله‌ر
ده اؤز ميللي –ائتنيك آدلاريني داغ توركو'نه، عره‌بله‌ر تازي'يه، فارسلار دا عجه‌م'ه
ده‌ييشديرسينله‌ر. اويسا آدي گئچه‌ن خالقلارين آيدينلاريندان هئچ بيريسي، بئله
قورخونج و اييره‌نج اويونلار و ساچماليقلارلا اؤزله‌ري و خالقلارينين واخت و
ائنئرژيسيني تله‌ف ائتمه‌يير، ائتمه‌ز ده. بيزده ايسه آيدينلاريميزين بير
بؤلومونون بو ايشله‌ره قالخيشماسي، بيزيم ميللي بيلينجله‌نمه باخيميندان نه قده‌ر
گئريله‌رده و آسيميله اولماق آچيسيندان نه قده‌ر ايله‌ريده اولدوغوموزو گؤسته‌رير.
يئني
نسيلله بير چوخو گئچه‌ن نسيله باغلي اولانلارين بعضيسي آراسينداكي فرق بودور: يئني
نسيلين اؤزگووه‌ني واردير و اؤزونده‌ن نئفره‌ت ائتمه‌يير. دولاييسي ايله باشي اوجا
اؤز ميللي آد و ميللي كيملييي اولان تورك و توركجه‌ده‌ن اوتانمايير، ترسينه
اونلارا قيوانير و صاحيب چيخير. آزه‌ري
و آزه‌ربايجانلي يئني ائتنيك آد و كيمليكله‌ري ساوونانلار ايسه، اؤزگووه‌نده‌ن
يوخسون، اؤزله‌رينده‌ن نئفره‌ت ائده‌ن كيمسه‌له‌ردير. اونلارين گؤزو و قولاغي
باشقالارينين دئديكله‌ري و ياپديقلاريندادير. يابانجيلار بيزي آزه‌ري و آزه‌ربايجانلي
آدلانديرير دييه، بيزيم ده اؤز ميللي آد و كيمليييميز اولان تورك و توركجه‌ني ترك
ائتمه‌ميز گره‌كدييينه اينانيرلار. بو، اؤزگووه‌نين تام ايفلاسي و اؤزسايقينين
چؤكوشودور.
Azeri-Azerbaijani, Dağ Türkü, Tâzi,
Ecem, ...
by Mehran Baharli on Saturday, June 26,
2010 at 10:36pm ·
Türk adı vekimliyinin İran-Günéy
Azerbaycanda yaşayan Türk xalqı üçün éyni anlam ve görevi vardır ki Türkiye-
Balkan – Qibrisde yaşayan Türk xalqı üçün: Türk onun étnik-milli –târixi adı ve
kimliyidir. Çağdaş Uyqur, Qırqız, Tatar, Çuvaş, Türkmen, …. Lere Türk déyilmesi
ise, Türkce ve Farscada ortaçağdan qalma géri qalmış bir alışqanlıq ve
anlayışın qalıntısıdır. Çünkü eskiden Türk adlandırılan bu qurublar günümüzde
ortaq üstkimlik olaraq Türk déyil, Turkic-Türkül sayılırlar. Ancaq biz hem
Türk, milli étnik olaraq, ve hem Turkic- Türkül, ortaq üstkimlik olaraq
sayılmaqdayıq. Türk, tekce biz ve Türkiye –Balkan –Qibrislilerin milli –étnik
adı ve kimliyidir, bütün Turkik xalqların déyil. Türkik xalqlarının her birinin
birer ayrı adı ve kimliyi vardır: Uyqur, Qırqız, Tatar, Çuvaş, Türkmen, Türk,
….
Türk xalqının milli, étnik ve târixi
adı ve kimliyini deyişdirmek ve ona Azeri kimi başqa qondarma bir adı ve
kimliyi menimsetmek ve içselleşdirmek, tolérans ve dözümlülükle uzaqdan
yaxından ilgisi yoxdur. Bu, olsa olsa özüne yadlaşma ve kimliksizleşmenin
belirti ve qanıtıdır. Néce kii héç bir Kürd onlara Dağ Türkü adı ve kimliyine,
héç bir Ereb Tâzi adı ve kimliyine ve héç bir Fars Ecem adı ve kimliyine
toléransla baxmaz ve bunları öz milli adı ve kimliyi diye qebul étmek üçün
bahanalar uydurmaz.
Türk xalqının milli –étnik –târixi adı
ve kimliyini Azerbaijani ve Azerbaycanlıya deyişdirmek, Azeri adı ve kimliyine
deyişdirmekden daha da temelsiz ve bizim milli kimlik ve çıxarlarımıza daha
tersdir. Başda buna gore ki ne Azerbaycanlıların hamısı Türkdür, ne de bizim
Türk xalqımızın hamısı Azerbaycanldır.
Türk xalqını Azerbaycanl adlandırma,
hem Türk xalqına hem de Azerbaycanda yaşayan ancaq Türk olmayan xalqlara qarşı
ırqçı bir davranışdır. Birincisi her bir xalqın var olan târixi –milli adı ve
kimliyini her hansı bir şéye deyişdirmek o xalqa qarşı ırqçılıqdır. Kimsenin
Türk xalqının milli adı ve kimliyini Türk olmaqdan çıxartmağa ve mehrum étmeye
haqqı yoxdur.
İkincisi Azerbaycanlı Azerbaycanda
yaşayan bütün milletler ve milli qurubların ortaq adıdır. Bu ortaq adı onlardan
alaraq tekce Türk xalqına –onun milli adıp diye- özel étmek, Türk olmayan
Azerbaycanlı xalqlara qarşı da ırqçı bir davranışdır. Héç kimsenin Azerbaycanda
yaşayan ve Türk olmayan xalqları Azerbaycanlı olmaqdan çıxartmağa ve mehrum
étmeye haqqı yoxdur.
Béle gülünc ve içi boş oyunlara
girişenler ve Türk xalqının milli étnik târixi adını boşuna deyişdirmeye
qalxışanlar, ya Türk xalqının açıq düşmenleri, ya bilgisiz câhil dostları vey a
héçl bir şéyden xeberi olmayan asimile édilmiş kitle sürüleridir.
Türk xalqının adı ve kimliyini başqa
her hansı bir şéye, Azeri, Azerbaycanlı, Azerbaijani, … o zaman deyişdirmek
mentiqli ve tolérans göstergesi olar ki Kürdler de öz milli étnik adlarını Dağ
Türküne, Erebler Tâziye, Farslar da Eceme deyiıdirsinler. Oysa adı géçen
xalqların aydınlarından héç birisi béle qorxunc ve iyrenc oyunlar ve
saçmalıqlarla özeleri ve xalqlarının vaxt ve énérjisini telef étmeyir, étmez
de. Bizde ise aydınlarımızın bir bölümünün bu işlere qalxışması, bizim milli
bilinclenme baxımından ne qeder gérilerde ve asimile olmaq açısından ne qeder
ilerilerde olduğumuzu gösterir.
Yéni nesille bir çoxu géçen nesile
bağlı olanların be’zisi arasındakı ferq budur: Yéni neslin özgüveni vardır ve
özünden néfret étmeyir. Dolayısı ile baş uca öz milli ad ve kimliyi olan Türk
ve Türkceden utanmayır. Tersine onlara qıvanır ve sahib çıxır. Azeri ve
Azerbaycanlı yéni étnik ad ve kimlikleri savunanlar ise, özgüvenden yoxsun,
özlerinden néfret éden kimselerdir. Onların gözü ve qulağı başqalarının
dédikleri ve yapdıqlarındadır. Yabancılar bizi Azeri ve Azerbaycanlı adlandırır
diye bizim de öz milli ad ve kimliyimiz olan Türk ve Türkceni terk étmemiz
gerekdiyine inanırlar. Bu, özügüvenin tam iflası ve özsayqının çöküşüdür.
Yazan- يازانmehran bahari-چولا-1:18
Sozumuz, a window opening to the
life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan:
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
No comments:
Post a Comment