مئهران باهارلي
اورتادوغودا
ائتنيك-ديلسه‌ل و اينانجسال آزينليق قوروپلاري، چوخونلوغون باسقي و قيييملاريندان
قوروما و قورتارمانين تك يولو، بونلاري سيياسي اولاراق بير بيريينده‌ن آييرماق و
ائشيت آنجاق باغيمسيز قونشولارا دؤنوشدورمه‌كدير.
سؤزوموز
بشار اسه‌د-بعث رئژيمي
چؤكوشونون اؤنه‌مي
قيسا وعده‌ده سورييه‌ده
بشار اسه‌د-بعث رئژيمينين چؤكوشو؛ توركييه، آزه‌ربايجان، ايران،عيراق و سورييه‌ده
ياشايان تورك خالقينين خئيرينه‌دير.
اسه‌د-بعث رئژيمينين
چؤكوشو، ايران-عيراق-سورييه- حيزبوللاه-حماس مئحوه‌ريني داغيداراق ايران دئوله‌تينين
قول قاناديني بوداياجاق، بؤلگه‌ميزده فارس ياييلماچيليغي و ميني امپئريياليسمينين
اؤنونو كسه‌جه‌ك و اونو ديش ديپلوماسي آلانيندا صاحيب اولدوغو ان اؤنه‌ملي باسقي
آراجلاريندان يوخسون ائده‌جه‌كدير.
اسه‌د`ين چؤكوشو،
آيريجا كؤكده‌ن دينچي ايران دئوله‌تينين بحرئين-ايران-عيراق-سورييه- حيزبوللاه
مئحوه‌رينده ياراتماق ايسته‌دييي شيعي هيلاليني اورتادان ايكييه پارچالاياجاقدير.
بيليندييي كيمي بوتون شيعه-عله‌وي دونياسيني اؤز كونترولو آلتينا گئچيرمه‌ك، فارس
ميللييه‌تچيلييين ايستيراتئژيك هده‌فله‌رينده‌ن بيريدير. بو اوزده‌ن ده ايران
ايسلام جومهورييه‌تي، بؤلگه‌ميزده مذهه‌ب چاتيشماسيني تتيكله‌ييپ كؤروكله‌مه‌كده‌دير.
افغانيستان`دا هزاره‌له‌ر؛ لوبنان`دا حيزبوللاه؛ يمه‌ن`ده زئيديله‌ر؛ آزه‌ربايجان
جومهورييه‌تي و توركييه`ده جعفه‌ريله‌ر؛ عيراق، سورييه، عره‌بيستان، كووئيت و
پاكيستان`دا شيعه‌له‌ر و بوتون بؤلگه‌ده عله‌ويله‌ر اوزه‌رينده فارس عيرقچي-كؤكده‌ن
دينچي رئژيمين ياتيريملاري بوندان دولاييدير.
بو ايكي سونوج، يعني
ايران دئوله‌تينين بؤلگه‌ده قوردوغو ميني امپئريياليزمي و قورماق ايسته‌دييي شيعه
هيلالينين يوخ ائديلمه‌سي ايران دئوله‌تيني جيددي بيچيمده سارساجاق و عره‌ب
يازينين داواميندا ايران ديكتاتورونون ييخيلما سيراسيني ياخينلاشديراجاقدير. آنجاق
فارس حاكيمييه‌تلي ايران دئوله‌تينين اؤزونو اورتادان قالديرماغا يئتمه‌يه‌جه‌كدير.
بؤلونمه-فئدئراللاشما
دومينوسو
ايران`ين
فئدئراللاشماسي و يا بؤلونمه‌سي؛ فارس عيرقچيليغي، دينسه‌ل و مذهه‌بسه‌ل يوبازليق،
ديش سؤمورگه‌چيله‌رين هر زامان موداخيله ائده‌بيله‌جه‌يي بير اورتام و سوره‌گه‌ن
گئري قالميشليغين سونا ائرمه‌سي دئمه‌كدير. بو اوزده‌ن ده بو اؤلكه‌ده ياشايان
خالقلارا اك اولاراق، بوتون بؤلگه و دونيانين خئيرينه‌دير.
آنجاق بؤلگه‌ميزين
باشقا اؤلكه‌له‌رينده ائتنيك-اينانج سينيرلار تمه‌لينده بؤلونمه و يا فئدئراللاشما
دومينوسو باشلامازسا، ايران`ين فئدئراللاشماسي و بؤلونمه‌سي ده اولاناقسيزدير.
اؤته ياندان اورتايا
چيخاجاق و فارس-ايران دئوله‌تيني چئوره‌له‌يه‌جه‌ك يئني دئوله‌تله‌رين وارليغي و
بؤلگه دئوله‌تله‌رينين بؤلونمه سونوجو اولوشان دومينو ائتگيسي، ايران`ين بير
دئوله‌ت كيمي قاچينيلماز سونونو ياخلاشديراجاقدير. بوندان دولايي دا، سورييه و
عراق´ين بٶلونمه‌سي، تورك خالقي و گونئي آزربايجان اوچون ايستيراتئژيك بير آماج و
هده‌ف اولماليدير.
تورك خالقينين اوزون
وعده‌ده ميللي چيخارلاري
بو آچيدان
باخيلديغيندا اوزون وعده‌ده تورك خالقينين ميللي چيخارلاري، سورييه`نين
ائتنيك-ديل-مذهه‌ب تمه‌لينده سونني عره‌ب، عله‌وي عره‌ب، كورد و تورك (و عره‌ب
دورزو؟) اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه بؤلونمه‌سينده‌دير. ذاته‌ن سون اولايلار،
اسه‌د يانلي گوجله‌رين اؤلكه‌نين باتيسيندا آغ دنيزه ياخين بؤلگه‌له‌رده ائتنيك
تميزليك و سوي قيريملارا ال آتماسي دا بورالاردا گله‌جه‌كده عله‌وي دئوله‌تين
توپراغي اولابيله‌جه‌ك بير يورت ياراتما گيريشيميدير (سورييه‌نين توركييه-لوبنان
آراسي آغ دنيز قيييسي بؤلگه‌سي ٢.٥ ميليونلوق عله‌وي توپلولوغون يوردودور.
١٩٢٠-١٩٣٦ ايلله‌رينده عوثمانلي ايمپاراتورلوغو داغيلاندان سونرا، بوراسي
"دولة جبال العلويين" آدي ايله فيرانسا حاكيمييه‌تي آلتيندا آيري بير
ايداره‌يه تابئع ايدي. باش كندي لاذقيه اولان بو عره‌ب علوه‌وي دئوله‌تينين نوفوس
تركيبي بئله ايدي: عله‌وي: ٤٣٪، سونني ٤٠٪، خيريستييان ١٥٪، دوروز ٥٪.)
عئيني بيچيمده
عيراق`ين شيعي عره‌ب، سونني عره‌ب، كورد و تورك اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه
بؤلونمه‌سي، اوزون وعده‌ده تورك خالقي و گونئي آزه‌ربايجان`ين ميللي چيخارلاري گره‌ييدير.
(بورادا سؤزو ائديله‌ن، گئرچه‌ك فئدئراليسم و يا بؤلونمه‌دير. عيراقدا ايسه بوگون
ياري فئدئرئه كورد بؤلگه‌سي واردير. آنجاق فئدئرئ شيعه عره‌ب و اؤزه‌لليكله سونني
عره‌ب دئوله‌تله‌ري، دولاييسي ايله گئرچه‌ك فئدئراليسم يوخدور).
بؤلونمه‌يه قارشي
چيخانلار، سؤمورگه‌چي و موداخيله‌چيله‌ردير
بو ده‌ييشيكليكله‌ر
گئرچه‌كله‌شيرسه، بو اؤلكه‌له‌رده ائتنيك و اينانج قوروپلاري آراسينداكي كؤكله‌ري
درين اولان سوره‌گه‌ن دوشمانليقلار و بيتمه‌ك بيلمه‌يه‌ن چاتيشمالارا اؤنه‌ملي
اؤلچوده سون وئريله‌جه‌كدير. چونكو اورتادوغو اؤلكه‌له‌ري آدينداكي بو ياپاي
اولوشوملارين سينيرلاري اؤيله‌سينه چيزيلميشدير كي هر زامان ائتنيك و اينانج
ساواشلارينا و دولاييسي ايله اونلاري چيزه‌ن سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌رين موداخيله‌سينه
آچيق اولسون. بو اوزده‌ن ده مئوجود سينيرلاري وار اولان ائتنيك –اينانج سينيرلارلا
ده‌ييشديرمه‌ك، هم سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌رين موداخيله‌سي، هم ده اينانجسال
ساواش-قيريملاري اؤنله‌مه‌ك دئمه‌كدير. اورتادوغودا ائتنيك-ديلسه‌ل و اينانجسال
آزينليق قوروپلاريني، چوخونلوغون باسقي و قيييملاريندان قوروما و قورتارمانين تك
يولو، بونلاري سيياسي اولاراق بير بيريينده‌ن آييرماق و ائشيت آنجاق ايكي باغيمسيز
قونشويا دؤنوشدورمه‌كدير.
اينديكي دورومدا ايسه
سورييه و عيراق`ين ديل-اينانج سينيرلاري تمه‌لينده بؤلونمه‌سي، قونشولاري اولان
توركييه و ايران`ين جيددي موخاليفه‌تي ايله اوز اوزه‌دير. چونكو بو ايكي دئوله‌ت،
بئله بير شئيين اؤزله‌رينين ده ديل-اينانج تمه‌لينده بؤلونمه‌له‌ريني تتيكله‌يه‌جه‌ييني
دوشونورله‌ر. باشقا بؤلگه‌سه‌ل و اولوسلارآراسي اويونچولار دا سورييه و عيراق`ين
بؤلونمه‌سيني –اينديليك- ايسته‌مه‌مه‌كده‌ديرله‌ر. روسييا و چين كيمي، اؤزله‌رينين
ائتيك سينيرلار تمه‌لينده هر آن پاتلاييپ داغيلاجاق قورخوسو آلتيندا ياشايان و
بونون گئرچه‌كله‌شمه اولاسيليغي دا اولدوقجا يوكسه‌ك اولان سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌ر،
بونا دؤزون (تولئرانس) گؤسته‌رمه‌يه‌جه‌كله‌ريني بيلديرمه‌كده‌ديرله‌ر.
توركييه‌نين يانليش
سيياسه‌تي
بؤلگه‌ميزده موسه‌لمان
توپلولوقلارين ميلله‌تله‌شمه سوره‌جي و تاريخين يؤنه‌لدييي گئديش ايله تانيش
اولانلار اوچون ايران، عيراق، سورييه كيمي يونيتار دئوله‌تله‌رين هر هانسي بير گله‌جه‌يي
اولماديغي بيلينه‌ن بير گئرچه‌كدير. آنجاق توركييه دئوله‌تي بونو سون دؤنه‌مه ده‌ك
بير تورلو قاوراياماميشدير. او بو گئرچه‌يي قاوراسايدي، باشدان بري عراق´ين
بٶلونمه‌سي، ان آزي فئدئرال اولماسيندان - عراقدا ياشايان توركمانلارا اؤزه‌رك و
يا فئدئرال بير دئوله‌ت قورولماسي قارشيليغيندا- آچيقجا حيمايت ائتمه‌لي ايدي.
آنجاق توركييه بونو ياپمادي و زامانين روحونا ترس اولان بير سيرا يانليش سيياسه‌تله‌ري
ايزله‌مه‌يه باشلادي. اٶرنه‌يين گئرچه‌كله‌شه‌جه‌كله‌رينده هئچ بير قوشقو و شوبهه
اولمايان صددام´ين ييخيلماسي و عراق´ين فئدئرالاشماسينا و دولاييسي ايله عراق´ين
دئموكراسييه گئچيشينه قارشي چيخدي.
توركييه دئوله‌تي،
عراق´ين توركمانلاريني دا اؤزونون بو يانليش پوليتيكالاري داليسينجا سوروكله‌دي و
سونوجدا توركمانلارين يئني حاكيمييه‌ت طره‌فينده‌ن بوتونويله يوخ ساييلماسي و
عراق´ين گله‌جه‌يينده‌ن ديشلانماسينا نده‌ن اولدو. (بو و باشقا يانليش سيياسه‌تله‌رين
اولومسوز سونوجلاريندان، آمئريكا سئناتوسو و ايسراييل كئنئسئتينه داشينان ائرمني سوي
قيريمي تاساريسي، توركييه‌نين ناتو اويه‌لييينين تارتيشما قونوسو ائديلمه‌سي،
قيبريس قونوسوندا آمئريكا و ايسراييل باشدا اولماق اوزه‌ره باتي دئوله‌تله‌رينين
روم يانلي توتوملارينا شيدده‌ت وئرمه‌له‌ري ده ساييلابيله‌ر).
يانليشي دوزه‌لتمه
فورصه‌تي
عيراقدا توركله‌رين
اؤزله‌ريني يؤنه‌تمه‌ده‌ن يوخسون بيراخيلمالارينين باشليجا نده‌ني، توركييه‌نين
بير سيرا يانليش سيياسه‌تله‌ري و بو اؤلكه‌نين فئدئرال سيستئمه گئچمه‌سينه قارشي
چيخماسييدي. توركييه ايندي ده سورييه قونوسونداعئيني يانليشليغي ياپيپ بو اؤلكه‌نين
فئدئراليسم و يا بؤلونمه‌سينه قارشي چيخماقلا، سورييه توركله‌ريني ياخين گله‌جه‌كده
اؤزله‌ريني يؤنه‌ته‌جه‌ك يؤنه‌تيمه قاويشماقدان يوخسون بيراخاجاقدير.
آنجاق هله ده بو
يانليشليغي دوزه‌لتمه ايمكاني واردير. توركييه (هابئله آزربايجان جومهورييه‌تي و
اٶزه‌لليكله ايران و گونئي آزه‌ربايجانلي توركله‌ر)، عيراقدا حتتا سورييه‌ده
توركله‌ره (توركمانلارا) اؤزه‌رك و يا فئدئره بير ياپي وئريلمه‌سي قارشيليغيندا،
فئدئرال عيراق و فئدئرال سورييه و اورالارداكي فئدئره كوردوستان بيريمينه قارشي
چيخماياجاقلاريني، حتتا اونو تانيييپ دسته‌كله‌يه‌جه‌كله‌ريني آمئريكا و بٶلگه‌سه‌ل
عره‌ب و كورد يئتگيليله‌ره بيلديرمه‌ليديرله‌ر. بئله‌جه اؤز ايسته‌كله‌ري ديشيندا
ذاته‌ن جره‌يان ائتمه‌كده اولان كورد دئوله‌تيني قورما سوره‌جينده‌ن، هئچ اولمازسا
توركمانلارين و اٶزله‌رينين ميللي چيخارلاري دوغرولتوسوندا يارارلانميش اولابيله‌رله‌ر.
توركييه اوزه‌رينده‌كي
ائتگيسي
ايران، سورييه و
عراق´ين بٶلونمه‌سي و يا فئدئراللاشماسي دوروموندا بونون توركييه´ني اولومسوز
ائتگيله‌يه‌جه‌يي و اونو بؤلونمه‌يه گؤتوره‌جه‌ك ايدديعاسي يانليش بير ده‌يه‌رله‌نديرمه‌دير.
نئجه كي عيراقدا ياري فئدئري كورد دئوله‌تينين قورولماسي، هم سيياسي و مذهه‌بي
(يئره‌ل كورد دئوله‌تي ايله عئيني جرگه‌ده عيراق`ين ايران يانليسي مركه‌زي دئوله‌تينه
قارشي قويماقدا)، هم تئرورلا موباريزه‌ده (پ.ك.ك. ايله موجاديله‌ده) و هم
ائكونوميك اولاراق (توركييه ايخراجاتينين اؤنه‌ملي بؤلومو عيراق
كوردوستاني`نادير، پئترول قايناقلاريني چئشيتله‌نديرمه‌ده) توركييه‌نين داها
چوخ يارارينا اولموشدور.
توركييه‌ده يئرله‌شميش
اولان "ايران، عيراق و سورييه‌ده يونيتار دئوله‌تله‌رين وارليغي توركييه‌نين
گووه‌نلييي دوغرولتوسوندادير" دوشونجه‌سي ده، يانليش اولدوغو دفعه‌له‌رله
قانيتلانان وارساييمدان باشقا بير شئي دئيلدير. نئجه كي ايندي ده توركييه‌نين
ميللي گووه‌نليييني تهديد ائده‌ن اوچ اؤلكه‌نين باشيندا يونيتار اولان ايران،
عيراق و سورييه دئوله‌تله‌ري گلمه‌كده‌دير.
سوريه، عيراق و
ايران`ين پارچالانما قونوسونو، يعني اورتادوغوداكي ميللي سورونلاري، آوروپالي بير
اؤلكه اولان توركييه‌نين كورد سورونو ايله ايليشگيله‌نديرمه‌ك ده يانليشدير.
توركييه تاريخين دوغال سوره‌جينده اولوشموش، ايمپاراتورلوغون داوامي اولان بير
اؤلكه‌دير و دورومو خيريستييان باتي سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌رين اورونو اولان سورييه
و عيراق كيمي ياپاي اولوشوملارا بنزه‌مه‌ز. توركييه‌نين كورد سورونو، آوروپا
سيياسي زمينينده و چاغداش آوروپا آنلاييش و گله‌نه‌كله‌رينده چؤزومه قاويشاجاقدير.
چونكو توركييه بير آوروپا دئوله‌تيدير. توركييه‌ده دئوله‌ت ياپيسينداكي ده‌ييشيكله‌ر-
اولاجاقسا- اورتادوغوداكي ياپاي دئوله‌تله‌رين اولقوسو دئييل، آوروپادا اولان
اولقولارا اويوملو اولاجاقدير؛ يا دا اونلارا اويوملو اولاراق اولماياجاقدير.
اويسا ايران، سورييه و
عيراق باشقا بير دونيانين، باشقا بير آنلاييشين و باشقا ايلكه‌له‌رين حاكيم
اولدوغو اورتامين اويه‌له‌ريديرله‌ر. بو دونيا و اورتامدا، دئوله‌ت سينيرلارينين
ائتنيك-دينسه‌ل سينيرلار تمه‌لينده يئنيده‌ن چيزيلمه‌سي، ثابيتليك، گليشمه و
دئموكراسينين ايلك و اؤن قوشولودور. قونشو بؤلگه‌له‌رين ثابيتليك، گليشمه و
دئموكراسيييه گئچيشي ايسه، اوزون وعده‌ده هامينين و ان باشدا توركييه´نين خئيرينه‌دير.
Suriye ve Irakın bölünmesi Türk halkının ve de
Türkiyenin milli çıkarlarına uygundur
Mehran Baharlı
Ortadoğuda mahkum etnik –dilsel ve inançsal azınlık
gurupları hâkim çoğunluğun baskı ve kıyımlarından koruma ve kurtarmanın tek
yolu, bunları siyasi olarak bir birinden ayırmak ve eşit ancak bağımsız
komşulara dönüştürmektir.
Sözümüz
Beşar Esat-Baas rejimi çöküşünün önemi
Kısa vadede Suriyede Beşar Esat-Baas rejiminin
çöküşü, Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Suriyede yaşayan Türk halkının
hayrınadır.
Esat-Baas rejiminin çöküşü bir yandan İran –Irak –
Suriye- Hizbullah- Hamas aksisini dağıdarak, İran devletinin kol kanatını
budayacak, bölgemizde Fars yayılmacılığı ve mini emperiyalizminin önünü kesecek
ve dış diploması alanında onu sahip olduğu en önemli baskı araclarından
yoksun bırakacaktır.
Esatın
çöküşü ayrıca kökten dinci İran devletinin Bahreyn-İran- Irak- Suriye-
Hizbullah aksisinde yaratmak istediği Şii hilalini ortadan ikiye
parçalayacaktır. Bilindiği kimi bütün Şii –Alevi dünyasını kendi kontrolu
altına geçirmek, Fars milliyetçiliğinin stratejik hedeflerinden biridir. Bu
yüzden de İran İslam Cumhuriyeti bölgemizde mezhep çatışmasını tetikleyip
körüklemektedir. Afganistanda Hazaralar, Lübnanda Hizbullah, Yemende Zeydiler,
Azerbaycan Cumhuriyeti ve Türkiyede Caferiler, Irak, Suriye, Arabistan, Kuveyt,
Pakistanda Şiiler ve bütün bölgede Aleviler üzerinde Fars ırkçı-kökten dinçi
rejimin yatırımları bundan dolayıdır.
Bu
iki sonuç, yani İran devletinin bölgede kurduğu mini emperiyalizmi ve kurmak
istediği Şii hilalinin yok edilmesi İran devletini ciddi biçimde sarsacak ve
Arap yazının devamında İran diktatorunun yıkılma sırasını yaklaştıracaktır;
ancak Fars hakimiyetli İran devletini kendisini ortadan kaldırmağa
yetmeyecektir.
Bölünme
–federalleşme dominosu
İranın
federalleşmesi veya bölünmesi Fars ırkçılığı, dinsel ve mezhepsel yobazlık, dış
sömürgecilerin her zaman mudahile edebileceği bir ortam ve süregen geri
kalmışlığın sona ermesi demektir. Bu yüzden de bu ülkede yaşayan halklara ek
olarak bütün bölge ve dünyanın hayrınadır.
Ancak
bölgemizin başka ülkelerinde etnik – inanç sınırlar temelinde bölünme vey a
federalleşme dominosu başlamazsa, İranın federalleşmesi ve bölünmesi de
olanaksızdır. Öte yandan ortaya çıkacak ve Fars- İran devletini çevreleyecek
yeni devletlerin varlığı ve bölge devletlerinin bölünme sonucu oluşan domino
etgisi, İranın bir devlet gibi kaçınılmaz sonunu yaklaştıracaktır. Bundan
dolayı da Suriye ve Irakın bölünmesi, Türk halkı ve Güney Azerbaycan için
stratejik bir amaç ve hedef olmalıdır.
Türk
halkının uzun vadede milli çıkarları
Bu
açıdan bakıldığında uzun vadede Türk halkının milli çıkarları Suriyenin etnik –
dil – mezhep temelinde Sünni Arap, Alevi Arap, Kürt ve Türk (ve Arap
Dürzü ?) olmak üzere dört bölgeye bölünmesidir. Zaten son olaylar Esat yanlısı
güçlerin ülkenin batısında Akdenize yakın bölgelerde etnik temizlik ve soykırımlara
el atması da buralarda gelecek Alevi bir devletin toprağı olabilecek bir yurt
yaratma girişimidir (Suriyenin Türkiye –Lübnan arası Akdeniz kıyısı bölgesi 2,5
milyonluk Alevi topluluğun yurdudur. 1920-1936 İllerinde Osmanlı imparatorluğu
dağılandan sonra burası “Dowlet-i Cibal el Eleviyyin” adı ile Fransa hakimiyeti
altında ayrı bir idareye tabi idi. Başkenti Latakiya olan bu Arap Alevi
devletinin nufus terkibi böyle idi: Alevi: 43%2, Sünni: 40%, Hırıstiyan: 15%,
Dürzü: 5%)
Aynı
biçimde Irak’ın Şii Arap, Sünni Arap, Kürt ve Türk olmak üzere dört bölgeye
bölünmesi, uzun vadede Türk halkı ve Güney Azerbaycanın milli çıkarları
gereğidir. Burada sözü edilen gerçek federalism veya bölünmedir. Irakta ise
bugün yarı federe Kürt bölgesi vardır. Ancak federe Şii Arap ve özellikle
federe Sünni Arap devletleri, dolayısı ile gerçek federalism yoktur.
Bölünmeğe
karşı çıkanlar, sömürgeci ve mudahilecilerdir
Bu
değişikler gerçekleşirse, bu ülkelerde etnik ve inanç gurupları arasındakı
kökleri derin olan süregen düşmanlıklar ve bitmek bilmeyen çatışmalara son
verilecektir. Çünkü Ortadoğu ülkeleri adındakı bu yapay oluşumların sınırları
öylesine çizilmiştir ki her zaman etnik ve inanç savaşlarına ve dolayısı ile
onları çizen sömürgeçii devletlerin mudahilesine açık olsun. Bu yüzden de mevcut
sınırları var olan etnik- inanç sınırlarla değiştirmek, hem sömürgeçi
devletlerin mudahilesi, hem de inançsal savaş-kırımları önlemek demektir.
Ortadoğuda mahkum etnik –dilsel ve inançsal azınlık gurupları hâkim çoğunluğun
baskı ve kıyımlarından koruma ve kurtarmanın tek yolu, bunları siyasi olarak
bir birinden ayırmak ve eşit ancak bağımsız komşulara dönüştürmektir.
Şimdiki durumda ise Suriye ve Irakın dil-inanç
sınırları temelinde bölünmesi, komşuları olan İran ve Türkiyenin ciddi
muhalifeti ile yüz yüzedir. Çünkü bu iki devlet böyle bir şeyin kendilerinin de
dil- inanç temelinde bölünmelerini tetikleyeceğini düşünmekdedirler. Başka
bölgesel ve uluslararası oyuncular da Suriye ve Irakın bölünmesini –şimdilik-
istememektedirler. Rusiya ve Çin gibi kendilerinin etnik sınırlar temelinde her
an patlayıp dağılacak korkusu altında yaşayan ve bunun gerçekleşme olasılığı da
oldukça yüksek olan sömürgeci devletler, buna dözün –tolerans
göstermeyeceklerini bildirmektedirler.
Türkiyenin
yanlış siyaseti
Bölgemizde
Müsülman toplulukların milletleşme süreci ve tarihin yöneldiği gidiş ile tanış
olanlar üçün İran, Irak ve Suriye kimi yunitar devletlerin her hangi bir
geleceği olmadığı bilinen bir gerçektir. Ancak Türkiye devleti bunu son döneme
dek bir türlü kavrayamamıştır. O bu gerçeği kavrasaydı, baştan beri Irakın
bölünmesi, en azı federal olmasından –Irakta yaşayan Türkmanlara özerk veya
federal bir devlet kurulması karşılığında –açıkça himaye etmeli idi. Ancak
Türkiye devleti bunu yapmadı ve zamanın ruhuna ters olan bir sıra yanlış
siyasetleri izelemeğe başladı. Örneğin gerçekleşeceklerinde hiç bir kuşku ve
şüphe olmayan Saddamın yıkılması ve Irakın federalleşmesine ve dolayısı ile
Irakın demokrasiye geçişine karşı çıktı.
Türkiye
devleti Irakın Türkmanlarını da kendisinin bu yalnış politikaları arkasınca
sürükledi ve sonuçta Türkmanların yeni hakimiyet tarafından bütüyle yok
sayılması ve ırakın geleceğinden dışlanmasına neden oldu. (Bu ve başka yanlış
siyasetlerin olumsuz sonuçlarından Amerika senatosu ve İsrayil kenesetine
daşınan Ermeni soykırımı tasarısı, Türkiyenin Nato üyeliğinin tartışma konusu
edilmesi, Kıbrıs konusunda Amerika ve İsrayil başta olmak üzere batı
devletlerinin Rum yanlı tutumlarında şiddet vermeleri de sayılabiler).
Yanlışı
düzeltme fırsatı
Irakta
Türklerin kendilerini yönetmeden yoksun bırakılmalarının basilica nedeni,
Türkiyenin bir sıra yanlış siyasetleri ve bu ülkenin federal sisteme geçmesine
karşı çıkması idi. Türkiye şimdi de Suriye konusunda aynı yanlışlığı yapıp bu
ülkenin federalism veya bölünmesine karşı çıkmakla Suriye Türklerini yakın
gelecekte kendilerini yönetecek yönetime kavuşmaktan yoksun bırakacaktır.
Ancak
hala bu yanlışlığı düzeltme imkanı vardır. Türkiye ve de Azerbaycan Cumhuriyeti
ve özellikle İran ve Güney Azerbaycanlı Türkler, Irakta hatta Suriyede Türklere
–Türkmanlara otonom veya federe bir yapı verilmesi karşılığında federal Irak ve
federal Suriye ve oralardakı federe Kürdüstan birimine karşı çıkmayacaklarını,
hatta onu tanıyıp destekleyeceklerini Amerika ve bölgesel Arap ve Kürt
yetgililere bildirmelidirler. Böylece kendi istekleri dışında zaten cereyan
etmekte olan Kürt devletini kurma sürecinden hiç olmazsa Türkmanların ve kendi
milli çıkarları doğrultusunda yararlanmış olabilirler.
Türkiye
üzerindeki etgisi
İran,
Suriye ve Irakın bölünmesi veya federalleşmesi durumunda bunun Türkiyeni
olumsuz etgileyeceği ve onu bölünmeğe götüreceği iddiası yanlış bir değerlendirmedir.
Nite kim ırakta yarı federe Kürt devletinin kurulması hem siyasi –mezhebi
(yerel Kürt devlelti ile aynı safta Irakın İran yanlısı merkezi devletine karşı
koyma), hem terorla savaşımda (PKK ile mucadilede) ve hem ekonomik olarak
(Türkiye ihracatının önemli bölümü Irak Kürdüstanınadır, petrol kaynaklarını
çeşitlendirmede) Türkiyenin daha çok yararına olmuştur.
Türkiyede
yerleşmiş olan İran, Irak ve Suriyede yunitar devletlerin varlığı Türkiyenin
güvenliği doğrultusundadır düşüncesi de, yanlış olduğu defalarla kanıtlanan bir
varsayımdan başka bir şey değildir. Nite kim şimdi de Türkiyenin milli
güvenliğini tehdit eden üç ülkenin başında yunitar olan İran, İrak ve Suriye
gelmektedir.
Suriye,
İrak ve İranın parçalanma konusunu veya Ortadoğudaki milli sorunları, Avropalı
bir ülke olan Türkiyenin Kürt sorunu ile ilişkilendirmek de yanlıştır. Türkiye
tarihin doğal sürecinde oluşmuş, imparatorluğun devamı olan bir ülkedir ve
durumu Hırıstiyan batı sömergeci devletlerin ürünü olan Suriye ve Irak gibii
yapay oluşumlara benzemez. Türkiyenin Kürt sorunu Avrupa siyasi zemininde ve
çağdaş Avrupa anlayış ve geleneklerinde çözümü kavuşacaktır. Çünkü Türkiye bir
Avrupa devletidir. Türkiyede devlet yapısındaki değişiklikler –olacaksa-
Ortadoğudakı yapay devletlerin olgusu değil, Avrupada olan olgulara uyumlu
olacaktır; veya onlara uyumlu olarak olmayacaktır.
Oysa
İran, Suriye ve Irak başka bir dünyanın, başka bir anlayışın ve başka ilkelerin
hakim olduğu ortamın üyeleridirler. Bu dünya ve ortamda devlet sınırlarının
etnik dinsel sınırlar temelinde yeniden çizilmesi, sâbitlik, gelişme ve
demokrasinin ilk ve önkoşuludur. Konşu bölgelerin sâbitlik, gelişme ve
demokrasiye geçişi ise uzun vadede her kesin ve en başta Türkiyenin hayrınadır.
Sozumuz,
a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south
azerbaijan:
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/
No comments:
Post a Comment