دئگي، سايي بير DÉGİ, sayı bir

ضبط صوت: اونآلقيÜnalqı

ضرر: ايته‌مİtem-

طب: اونوم Onum-

طبيب: ساغينSağın ، ساغالتمانSağaltman

طبيعت: دوغا Doğa -

طبيعتا: دوغالينDoğalın

طبيعي: دوغالDoğal-

طنز: هنه‌ك Henek-

طنزگو: هنه‌كجيHenekci-

طياره: اوچاقUçaq-

ظرفيت: سيغاSığa-

ظفر: اوتقوUtqu-

عافيت باشد: سينسين!Sinsin، ياراسين!Yarasın

عالم: بيلگين Bilgin-

عرصه: آلانAlan-

عرضه كردن: سونماقSunmaq-

عرضه: سونومSunum-

عرفه: ائشيكÉşik-

عزرائيل: آلداچيAldaçı-

عصري: چاغجيلÇağcıl- ٬ چاغسالÇağsal-

عضو: اويه Üye-

عطرآگين: ييپارليYıparlı-

عقب نشيني كردن: داليقماقDalıqmaq - ، قيچينلاماقQıçınlamaq-

عقبگرد: داليقماDalıqma- ، قيچينلاماQıçınlama-

عقل سليم: ساغلام‌اوسSağlamus-

عكاس: گؤروتچوGörütçü-

عكس: گؤروتGörüt-

علاج: امEm-

علامه: بيلگه- Bilge

علم (سيستم دانائيها): بيليمBilim-

عموم: قاموQamu-، گنه‌لGenel-

عموما: گنه‌لليلكهGenellikle ، گنه‌لدهGenelde

عمومي: گنه‌لGenel-

عهد: دؤنه‌مDönem-

غريب: ائلگينÉlgin-

غلبه: اوتقوUtqu-

غيرت كردن: دوروشمه‌ك Dürüşmek-

غيرت: دوروشمهDürüşme-

غيرديني: بوته‌م‌ديشيBütemdışı-

غيرضروري: گره‌كسيزGereksiz-

غيرنرمال: دوزگولسوزDüzgülsüz-

فاخته: قالينجاQalınca-

فاز: ائورهÉvre-

فائض: يوزده Yüzde-

فتحه: اوسترهÜstre-

فردا: يارينYarın-

فردي: بيرئيسله‌لBiréysel-

فرمان دولتي: يارليقYarlıq-

فرمت: بيچيتBiçik-

فرهنگ لغت: سؤزلوكSözlük-

فرهنگ: اكينجEkinc-

فرهنگي: اكينجسه‌ل Ekincsel-

فست فود: يئ‌گئتYégét-

فسيل: داشيلDaşıl-

فلسفه: بؤگوشBögüş-

فلسفي: بؤگوشسه‌لBögüşsel-

فلوچارت: ايزله‌نجİzlenc-

فليسوف: بؤگوشچوBögüşçü-، بؤگوBögü-

فناوري: قوراشديريم Quraşdırım-

فنومن: اولونتوOluntu-

فهرست: ديزينDizin-

فوآر: سونالقاSunalqa-

فوريه: بوزBoz-

قابل: يئته‌نه‌كليYétenekli-

قابليت: يئته‌نه‌كYétenek-

قاعده: قورال Qural-

قافيه: اوياقUyaq-

قانون اساسي: آناياساAnayasa-

قانون: ياساYasa-

قانونمند: ياساليYasalı-

قانوني: ياسالYasal-

قدمگاه: آدديملاقAddımlamaq-

قرص: تكه‌ره‌كTekerek-

قرنطينه: قاپانتيQaoantı-

قرون وسطي: اورتاچاغOrtaçağ-

قسمي: تيكه‌لTikel-

قطعه: تيكهTike- ، تيكه‌مTikem-

قمري (سال): آيسال ايلAysal il-

قيد (دستور زبان): بليرته‌جBelirtec-

كاريزما: گيزه‌مGizem-

كاريزماتيك: گيزهمليGizemli-

كامپيوتر: بيلگي‌سايارBilgisayar-

كتاب: پيتيكPitik-

كتابچه: پيتيكجيكPitikcik-

كتابخانه: پيتيك‌ائويPitikévi-

كتابفروشي: پيتيكچيPitikçi-

كسره: آستراAstra-

كشور: اؤلكه Ölke-

كلاسيك: كؤكله‌شيك Kökleşik-

كمال گرا: لاپچيLapçı-

كماندو: آخينجيAxıncı-

كمي: نئچه‌لNéçel-

كميت: نئچه‌ليكNéçelik- ، نيجه‌ليكNicelik-

كميته: قورول Qurul-

كميسيون: قورولQurul-

كنگره: قورولتايQurultay-

كوچرو: كؤچه‌ريKöçeri-

كولتور: اكينجEkinc-

گذشته: گئچميشGéçmiş-

گرامر: ديل بيلگيسيDilbilgisi -

گرداب: چئورينتيÇévrinti-

گروه: توپارTopar-

گزيده: سئچكينSéçgin-

گليم: كيليمKilim-

لاكن: آنجاق Ancaq -

لانه: يوواYuva-

لائيسيسم: ائلده‌مليكÉldemlik-

لائيك (دولت): ائلده‌م‌اركÉldemerk-

لائيك (شخص، گروه): ائلده‌مچيÉldemçi-

لبنيات: آغارانتيAğarantı-

لغتنامه: سؤزلوك Sözlük-

ليبرال: اؤزده‌نÖzden-

ليبراليست: اؤزده‌نچيÖzdençi-

ليبراليسم: اؤزده‌نچيليك Özdençilik-

ليست: تؤكومTöküm-

لينك (اينترنتي): ايزله‌كİzlek-

ماخذ: چيخاقÇıxaq-

مادرزادى: دوغوشدان Doğuşdan-

ماده قانون: باشلامBaşlam-

ماده: اٶزده‌كÖzdek-

مادي: اؤزده‌كسه‌لÖzdeksel-

مارس: يئلين آييYélin ayı-

ماسك: ياشماقYaşmaq-

مالي: آخچالAxçal-

ماليات: وئرگيVérgi-

مانع شدن: تييماقTıymaq-

مانع كم اهميت: تييينتيTıyıntı-

مانع: تيييشTıyış- ، تييان-Tıyan ، تييي-Tıyı، تيييق-Tıyıq

ماهواره: اويدوUydu-

ماهيچه: قاسQas-

مبارك: قوتلوQutlu-

مبتذل: باياغيBayağı-

مترجم شفاهي: ديلماجDilmac-

مترجم متون: چئويرمه‌نÇévirmen-

متروكه: بوشلاقBoşlaq-

متعادل كردن: دنگه‌له‌مه‌كDengelemek-

متمدن: اويقارUyqar-

متناسب: اورانتيليOrantılı-

متناقض: چليشگيليÇelişgili-

مجازي: سانالSanal-

مجله: درگي Dergi

مجمع كارگاهي: چاليشتايÇalıştay -

مجمع مشورتي: جانقيCanqı-

محاربه: ساواشSavaş-

محتمل: اولاسيOlası-

محتوا: ايچه‌ريكİçerik-

محتوي بودن: ايچه‌رمه‌كİçermek-

محتويات: ايچينده‌كيله‌رİçindekiler-

محصل: اؤيره‌نجيÖyrenci-

محصول: اورونÜrün-

محله اي: يؤره‌سه‌لYöresel-

محله: يؤرهYöre-

محلول: چؤزه‌لتيÇözelti-

محلي گرا: يئره‌لچيYérelçi-

محلي: يئرليYérli- ، يئره‌ل Yérel-

مدار: يؤرونگهYörünge-

مدافعه كردن: ساوونماقSavunmaq-

مدام: سوره‌كليSürekli-

مداوم: سوره‌كلي Sürekli-

مدرس: اوخوتمانOxutman-

مدرسه راهنمائي: اورتا اوخولOrtaoxul-

مدرسه عالي: يوكسه‌ك اوخولYüksek oxul-

مدرسه مختلط: قارما اوخولQarma oxul-

مدرسه: اوخولOxul-

مدرك: بلگهBelge-

مدرن: يئنيجيلYénicil-

مدرنيته: يئنيجه‌چيليكYéniceçilik-

مدرنيسم: يئنيجيلليك Yénicillik-

مدني: اويقارUyqar-

مدنيت: اكينجEkinc-

مديا: اورتالOrtal-

مربوطه: ايلگيليİlgili-

مرتب كردن: دوزه‌نله‌مه‌ك Düzenlemek-

مرتب: دوزه‌نله‌نميشDüzenlenmiş-

مرحله تكاملي: ائورهÉvre-

مرحله: آشاماAşama-

مردم سالاري: ائل‌اركÉlerk-

مردمسالار: ائل‌اركچيÉlerkçi-

مرز داخلي: آراچكAraçek-

مركز: اؤزه‌كÖzek-

مركزي: اؤزه‌كسه‌لÖzeksel-

مرگ: اؤلومÖlüm-

مريد: آرديلArdıl-

مزاحم شدن: ساتاشماقSataşmaq-

مزاحم: ساتاشقانSataşqan-

مزاحمت كردن: ساتاشماقSataşmaq-

مزاحمت: ساتاشيSataşı-

مزد: ترگهTerge-

مزمن: سوره‌گه‌نSüregen-

مساژ: ائلگيÉlgi-

مساله دار: سورونلوSorunlu-

مساله: سورونSorun-

مست شدن: اسيرمه‌كEsirmek-

مست كننده: اسيرتگه‌ن Esirtgen-

مست: اسريک Esrik-

مستدل شدن: ديلده‌نمه‌كDildenmek-

مستدل: ديلده‌كليDildekli-

مستراح: آريناقArınaq-

مستظهر: آرخايينArxayın-

مستعد: يئته‌نه‌كليYétenekli-

مستعمره: سؤمورگه Sömürge-

مسخره كردن: اليكله‌مه‌كEliklemek- ، اليك ائتمه‌كElik étmek-

مسخره: اليكElik

مسعود: قوتلوQutlu-

مسكن: قونوتQonut-

مسير (آدرس): يؤنگهYönge-

مسئله: سورونSorun-

مسئول: سوروملو Sorumlu-

مسئوليت: سوروملولوقSorumluluq-

مشاهد: گؤزله‌مچيGözlemçi-

مشاهده شدن: گؤزله‌مله‌نمه‌كGözlemlenmek-

مشاهده كردن: گؤزله‌مله‌مك Gözlemlemek-

مشاهده كننده: گؤزله‌مچيGözlemçi-

مشاهده: گؤزله‌مله‌مهGözlemleme-

مشاور: گنه‌شچيGeneşçi-

مشاورت: گنه‌شKeneş- ، گنه‌شيكGeneşik- ، گنه‌شمهGeneşme-

مشاوره: گنه‌شKeneş- ، گنه‌شيكGeneşik- ، گنه‌شمهGeneşme-

مشتق: تؤره‌وTörev-

مشرق: گون دوغارGündoğar-

مشروط: قوشوللوQoşullu-

مشروطه خواه: توزوكله‌مه‌چي Tüzüklemeçi-

مشروطه خواهي: توزوكله‌مه‌چيليكTüzüklemeçilik-

مشروطه: توزوكله‌مهTüzükleme-

مشروطيت: توزوكله‌مهTüzükleme-

مشكل: سورونSorun- ، چتين Çetin-

مشورت كردن متقابل: گنه‌شمه‌كGeneşmek-

مشورت كردن: گنه‌مه‌كGenemek-

مشورت: گنه‌شGeneş- ، گنه‌شيكGeneşik- ، گنه‌شمهGeneşme-

مصنوعي: ياپايYapay-

مطمئن: آرخايينArxayın-

معادله: دنكله‌م Denklem-

معاش: ترگهTerge-

معاينه كردن: وارلاماقVarlamaq-

معاينه: وارلاماVarlama-

معتبر: گئچه‌رلي Géçerli-

معجزه: تانسيقTansıq-

معدن: ارگه‌نهErgenene-

معده: قورساقQursaq-

معرفي كردن: تانيتماقTanıtmaq-

معرفي: تانيتيمTanıtım-

معطر: ييپارلي Yıparlı-

معطوف: دؤنوكDönük-

معلم: اؤيره‌تمه‌نÖyretmen-

معلول: ديلده‌كليDildekli-

معلوم: بلليBelli-

معنا: آنلام Anlam-

معني كردن: آنلاملانديرماقAnlamlandırmaq-

معني: آنلامAnlam-

معنيدار: آنلامليAnlamlı-

معيار: اؤلچونÖlçüt-

معين كردن: بليرتمه‌كBelirtmek- ، بليرله‌مه‌كBelirlemek-

معين: بلليBelli- ، بليرليBelirli-

مغز: بئيينBéyin-

مغني: ييرچيYırçı- ، ييرلاييچيYırlayıçı- ، ييرامانYıraman- ، ييراوYırav- ، ييرار Yırar-

مفرد: تكيلTekil-

مقاطعه كار: اوسته‌نجيÜstenci-

مقاله نويس: يازقاچيYazqaçı-

مقاله: يازقاYazqa-

مقدمه گفتار: اؤنسؤزÖnsöz-

مقصد: آماجAmac- ، اره‌كErek-

مقطع: كسيتKesit-

مقننه: ياساما Yasama-

مكاتبه كردن: يازيشماقYazışmaq-

مكاتبه: يازيشماYazışma-

مكافات: اؤدول Ödül-

مكتب فلسفي: بوشقوتBoşqut-

مكتب: اوخولOxul-

مكتوب (هر چيز نوشته شده، اعم از ادبي و يا غير ادبي): يازينYazın-

ملودي: ازگيEzgi-

ممانعت كردن: تييماقTıymaq-

ممانعت نمودن: تييماقTıymaq-

ممانعت: تيييشTıyış-

ممكن: اولاناقليOlanaqlı-

ممنوع (الوصول-با گذاشتن حصار دور چيزي): قاداغانQadağan-

ممنوع (با قانون-آنچه تحقق آن مجاز نيست): ياساقYasaq-

ممنوع شدن: تيينماقTıyınmaq-

ممنوع كردن: تيييماقTıymaq-

ممنوع: تيييقليTıyıqlı-

مناره: سيوره‌نSivren-

منبع: قايناقQaynaq-

منتج شدن: سونوجلانماقSonuclanmaq-

منتشر شدن: ياييلماقYayılmaq-

منتشر كردن: يايينلاماقYayınlamaq- (كتاب، ...)، ياييملاماقYayımlamaq- ، يايماقYaymaq- (شايعه، ..)

منتظم: دوزه‌نليDüzenli-

منتقد: اله‌شديرمه‌نEleşdirmen- ، اله‌شديريجيEleşdirici-

منتهي شدن: سونوجلانماقSonuclanmaq-

منشعب: قوپونتوQopuntu-

منشق شدن: آيريشماقAyrışmaq-

منطق: ديلده‌مDildem-

منطقه اي: بؤلگه‌سه‌ل Bölgesel-

منطقه: بؤلگهBölge-

منطقي: ديلده‌مليDildemli-، ديلده‌مسه‌لDildemsel-

منظوم: تاخشيتTaxşıt-

منظومه: قوشاق Qoşaq-

منع كردن: تييماقTıymaq-

منع: تيييقTıyıq-

منعكس شدن: يانسيماقYansımaq-

مني: تورومTorum- ، آتميقAtmıq-

مهاجر: كؤچمه‌نKöçmen-

مهاجرت كردن: كؤچمه‌كKöçmek-

مهر: دامقاDamqa-

مهلك: توداليTudalı-

مهم شمردن: اؤنه‌مسه‌مه‌كÖnemsemek-

مهم: اؤنه‌مليÖnemli-

موج زدن دريا: دالقيرماقDalqırmaq-

موج: دالغاDalqa-

مودم: چئويرگه، Çévirge-

موذن: اونده‌وچيÜndevçi-

مورخه: ايلايگونİlaygün-

موزائيك: آلاليAlalı-

موزه: گؤره‌لگهGörelge-

موزيسين: كويچوKüyçü-

موزيك: كوي Küy-

موزيكال: كويه‌لKüyel-

موسس: قوروجوQurucu-

موسسه: قورومQurum-

موسم: دؤنه‌نجهDönence-

موسيقي علمي: بيليمسه‌ل كويBilimsel Küy-

موسيقي كلاسيك: كؤكله‌شيك كويKökleşik Küy-

موسيقي محلي: يئره‌ل كويYérel Küy-

موسيقي مدرن: يئنيجيل كويYénicil Küy-

موسيقي معاصر: چاغداش كويÇağdaş Küy-

موسيقي: كويKüy-

موضوع: قونوQonu-

موفق شدن به انجام كاري سخت: باجارماقBacarmaq-

موفق شدن: باشارماقBaşarmaq-

موفق: باشاريلي Başarılı-

موفقيت آميز: باشاريليBaşarılı-

موفقيت: باشاريBaşarı- ، بئجه‌ريكBécerik-

موقتي: گئچيجيGéçici-

مي: چاخيرÇaxır-

ميخانه: چاخيرائويÇaxırévi-

ميدان: آرال Aral-

ميدانچه: آرالجيق Aralcıq-

ميكروب: پوزموقPozmuq-

ميكروفون: سسالقيSesalqı-

ميكسر: قارماجQarmac -

ميل كردن: يئلته‌نمه‌كYéltenmek-

ميلاد: دوغوشDoğuş-

ميلادي (سال): دوغوش ايليDoğuşili-

مينيمال: لاپازيلLapazıl-

مينيماليست: لاپازجيلLapazcıl-

مينيمم: لاپاز Lapaz -

ميهن: يئرسوYérsu-

ناثر: سپه‌رSeper-

ناحيه: يؤرهYöre-

ناشر: ياييمچيYayımçı- ، يايينجيYayıncı-

ناظم (ادبيات): تاخشيتچيTaxşıtçı-

نامتعادل: دنگه‌سيزDengesz-

نتوانستن: اوماماقUmamaq-

نتيجه: سونوجSonuc-

نثر (بخش نثر در داستانهاي ترك): بويBoy-

نثر: سپيكSepik-

نثرنويس: سپه‌رSeper-

نخبه: سئچگينSéçgin

نخست وزير: باشباخانBaşbaxan

نخست: ايلكİlk-

نخستين: ايلكينİlkin-

نرم افزار: يازيليمYazılım-

نرم: دوزگوDüzgü-

نرماتيف: دوزگوسه‌لDüzgüsel-

نرمال: دوزگول Düzgülü-

نزاكت: گؤرگوGörgü-

نشر: يايماYayma- ، يايينYayın- ، ياييمYayım-

نشريات: يايينلارYayınlar-

نشست: اوتورومOturum-

نصيحت دادن: اؤيوتله‌مه‌كÖyütlemek-

نصيحت: اؤيوتÖyüt-

نظام: دوزه‌نDüzen-

نظامنامه: توزوكTüzük-

نظريه: قورامQuram-

نظيره: بنزه‌ك Benzek-

نعش: اؤلوتÖlüt-

نعل: تاخاو Taxav-

نعلبند: تاخاوچيTaxavçı-

نقاب: ياشماق Yaşmaq-

نقابدار: ياشماقلي Yaşmaqlı-

نقاد: اله‌شديرگه‌نEleşdirgen-

نقد ادبي: گؤركول اله‌شديري Görkül eleşdiri-

نقد: اله‌شديري Eleşdiri-

نقش (بازيگري): اوينامOynam-

نقشه: يئركيپ Yérkip-

نقطه: دوراDura-

نگهداشتن موقتي: آلي قويماق Alı qoymaq-

نماز خواندن: يوكونمه‌ك Yükünmek-

نماز صبح: ائرته يوكونجوÉrte Yüküncü-

نماز ظهر: اؤيله يوكونجوÖyle Yüküncü-

نماز عشاء: ياتسي يوكونجوYatsı Yüküncü-

نماز عصر: ايكيندي يوكونجوİkindi Yüküncü-

نماز گزاردن: يوكونمه‌كYükünmek-

نماز مغرب: آخشام يوكونجوAxşam Yüküncü-

نماز: يوكون Yükün-، يوكونج Yükünc-

نمازگذار: يوكونجچوYüküncçü-

نمايش (تئاتر): اويناوOynav-

نمايشگاه: سرگي Sergi-

نمايشنامه: اويناوOynav-

نماينده: سايلاوSaylav-

نمد: كئچهKéçe-

نهاد: قورومQurum-

نوار: ديلگه Dilge-

نوامبر: اولوسويوق آيي Ulusoyuq-

نوانس: چالار Çalar-

نوروز: ارگه‌نه‌قونErgeneqon-

نوزائي: ديرچه‌ليش Dirçeliş-

نوش جان: سينسين!Sinsin! - ، ياراسين!Yarasın!-

نوش: سينسين!Sinsin!- ، ياراسين!Yarasın!-

نوشته ادبي: گؤركول يازي Görkül yazı-

نوشته: يازىYazı-

نوك تيز: سيوريSivri-

نوواژه: يئني دئگيYénidégi-

نويسنده: يازار Yazar-

نياز: گره‌كسينيمGereksinim-

نئولوژيسم: يئنيدئگي Yénidégi-

هجري (سال): كؤچسه‌ل ايلKöçsel il-

هدف: آماجAmac-

هشتاد: سكسه‌ن Seksen-

هم ارز: دنكده‌شDenkdaş-

همبستگي: دايانيشماDayanışma-

همزن: قارماجQarmac-

همسن: ياشيتYaşıt-

همسو: يؤنده‌شYöndeş-

همگانی: گنه‌لGenel-

هنر: اوزلوق Uzluq-

هنرپيشه: اوينامانOynaman-

هنركده: اوزلوق يورتUzluqyurt-

هنرمند: اوزلوUzlu- ، اوزمانج Uzmanc-

هنرمندانه: اوزلوجاUzluca-

هنرهاي زيبا: گؤركلو اوزلوقلارGörkül uzluqlar-

هنري: اوزولUzul- ، اوزلوقسالUzluqsal-

هواپيما: اوچاقUçaq-

هيدروتراپي: سوتوختاتيSutoxtatı-

هئيات: قورولQurul-

هئيت وزرا: باخانلار قورولوBaxanlar qurulu-

هئيت: قورولQurul-

واحد: بيريمBirim-

واريانت: ده‌ييشگهDeyişge-

واقع شدن: بولونماق Bulunmaq-

واقعيت: اولقوOlqu-

واقعيتگرا: اولقوچوOlquçu-

واكانس: بوشالقيBoşalqı-

واگرائي: آيريشماAyrışma-

واگرائيدن: آيريشماقAyrışmaq-

وامواژه: آلتينتي دئگيAlıntı dégi-

وجدان: اوياتOyat-

وجدانا: اوياتجاOyatca-

وزارت: باخانليق- Baxanlıq

وزن: آغرامAğram-

وزير اعظم: اولوباخانUlubaxan-

وزير: باخان Baxan-

وضعيت: دورومDurum-

وضو گرفتن: يوآرينماق Yuarınmaq -

وضو: يووآرينYuvarın -

وطن: يئرسوYérsu-

ولي: آنجاقAncaq-

ويراستار: كؤنوتچوKönütçü-

ويراستن: كؤنوتمه‌كKönütmek-

ويرايش كردن: كؤنوتمه‌كKönütmek-

ويرايش: كؤنوتKönüt-

ويرگول: چكه Çeke-

ويروس: سيواشقيSıvaşqı-

ويژه: اؤزه‌لÖzel-

يافتن چيز گمشده: تاپماقTapmaq-

يافتن چيز موجود: بولماقBulmaq -

يخ ساز: بوزلاتقيBuzlatqı-

يخچال: سويودوجوSoyuducu-

يكشنبه: آراگونAragün-

يونيورسيتي: بيلي يورتBiliyurt-

Sozumuz, a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan:
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/

http://elobaoymaqlarimiz.blogspot.com/

http://demoqrafi.blogspot.com/
http://tomarlar.blogspot.com/

http://xatun.blogspot.com/