yaşasin azərbaycan: November 2010

Monday, November 29, 2010

اورمودان گلن ايشيقلار – محمد تمدن

محمد تمدن 1267گونش ايلي اورمودا آنادان اولوب. محمدين تحصيل دوروموندان خبريميز يوخدور ، بلكه مقدماتي تحصيلي آتاسي يانيندا آالميش اولا بيلر. مرحوم تمدنين آتاسي حاجي آقا اورمو شهرينده ايلك كيتاب ساتيش دوكانين آچان كيشيدير. محمد تمدن آتاسينين دوكانينا بيرده چاپخانا عيلاوه اتميشدير. مرحوم تمدن حبل المتين گونده ليگينين اورمودا نوماينده سي و اله بو گونده ليگين يازارلاريندا بيريدي.

مرحوم تمدن اورمو نون پهلوي ( امام ) خياوانينين چكيلمه سينده اله جه اورمو يتيم خاناسي و قيزيل آي پارا جمعيتينين قورولماسيندا موهوم رول اويناميشدير.

مرحوم تمدن دان فارسجا اثرلر بونلاردير:

طرزي افشارين ديوانينين تصحيحي ، محرم نامه و نوروز نامه ، ايران در جنگ بين الملل اول(تاريخ رضائيه )، تذكره بزرگان و سخنسرايان آزربايجان غربي(باتي آزه ربايجان شاعيرلر تذكره سي) ، يوسف و زوليخا دستاني و تورك ديلينده اوشاقلار اوچون اون بش حيكايت .

مرحوم تمدن سياسي و اجتماعي دورومدان با خبر بير كيمسه اولاراق تانينميش بير سيما يدي. او مرحومون آدينا اورمونون ايالت محلله سينده اينديكي دارايي ايداره سينين اوز به اوزونده بير كوچه واردير.

مرحوم تمدنين اورمو يا اورميه آدينين ايضاحيندا تاريخ رضائيه ده بله يازير:

اورمو شهري آصلينده روم سرحدلرينده اولان بير شهر اولاراق ساواشلاردا روم (بيزانس لار) اسيرلرينين توپلانديقي مكانيميش و چون تورك ديلينده "ر" حرفي سوزجوكلرين اولينده گله بيلمز "ا"حرفي روميه يعني روم اسيرلرينين توپلانديقي و زينداني اولدوقو مكانين اولينه گليب و روميه ، اورميه يا اورمو تلفظ اولونور. او ها بله عيلاوه ادير كي اورمو شهرين آسوروجا سو شهري آدلانديرماسي يالنيش و سياسي منفعتلره باغلي اولان بير فرضيه دير. محمد تمدن 1356گونش ايلي اورمو شهرينده دونياسين دييشديرميشدير.

Urmudan gələn ışıqlar – Məhəmməd Təmədon

Məhəmməd Təmədon 1267günş ılı Urmuda anadan olub . Məhəmmədin təhsil durumundan xəbərimiz yoxdur , bəlkə moqədəmatı təhsili atası yanında almış ola bilər Məhəmməd Təmədon in atası Hacı aqa Urmu şəhrində ilk kitab satış dukanın açan kişidir . Məhəmməd Təmədon atasının dukanına birdə çapxana əlavə Etmışdır . Məhəmməd Təmədon həblolmətın günədliginin Urmuda nümayəndəsi və elə bu günədligin yazarlarından biridi . Məhəmməd Təmədon Urmunün pəhləvi ( Imam ) xıavanının çəkilməsində eləcə Urmu yetimxanası və qızıl aypara cəmiətinin qurulmasında mühüm rol oynamışdır . Məhəmməd Təmədon dan farsca əsərlər bunlardır: Tərzi əfşarın dıvanının təshihi , məhərrəm namə və nürüz namə , ıran dər cəng beinolmeləl ( Urmo tarixi ) , təzkreye bozorgan və soxənsorayan Azərbaycan qərbi ( batı Azərəbaycan şairlər təzkərəsi ) , Yüsof və zuleıxa dəstanı və türk dilində oşaqlar üçün on bəş hıkayət . Məhəmməd Təmədon siyasi və ictmaı durumdan baxəbr bir kimsə olaraq tanınmış bir sımaydi . O mərhumun adına Urmunun əyalət məhəlləsində ındıkı darayı idarəsinin oz bə ozündə bir küçə vardır . mərhum Təmədonin Urmu adının izahında tarix rızaeyə də belə yazır: Urmu şəhəri aslində rüm serhədi olan bir şəhər olaraq savaşlarda rüm ( bızanslar ) əsırlərının toplandıqı məkanımış və çün türk dilində " r " hərfi süzcüklərin əvəlində gələ bilməz " o " hərfi rümiə yəәni rüm əsırlərının tuplandıqı və zındanı olduqu məkanın əvəlinə gəlib və rümiə , Ourumiə ya Urmu tələfoz olunur . Təmədon ha belə ilavə edır ki Urmu şəhərin asuruca sü şəhri adlandırması yalnış və siyasi mənfəətlərə bağlı olan bir fərziə dir . Məhəmməd Təmədon 1356günəş ılı Urmu şəhərində dünyasın dəyişdirmişdir .

http://www.urmulutaymaz.blogspot.com

گزارش چگونگي قتل ناصرالدين شاه درحرم مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) و ذكر سوابق ميرزا رضاكرماني

شرح سند: گزارش چگونگي قتل ناصرالدين شاه درحرم مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) و ذكر سوابق ميرزا رضاكرماني
تاريخ سند: 1313ق. (23 ارديبهشت ماه 1275 ش.(

شماره سند: 296013202
تصاوير مرتبط:

ناصرالدين شاه فرزند محمد شاه چهارمين پادشاه سلسله قاجار در سال 1207 متولد شد و در سن 17 سالگي، بعد از فوت پدرش محمد شاه، به سلطنت رسيد و در سال 1224 پس از مرگ پدر با كمك ميرزا تقي خان امير كبير در تهران تاجگذاري كرد. از جمله ویژگی‌های حکومت 50 سالة ناصرالدین شاه قاجار مي‌توان موارد زير را برشمرد: در این دوره نتایج شوم عهدنامه های گلستان و ترکمانچای و عوارض جنگ‌های ممتد دورة فتحعلیشاه بروز كرد، در این دوره دولت انگلیس روابط سیاسی خود را با ایران بسط داد و موفق به اخذ امتیازات و مزایایی نظیر عهدنامه ترکمانچای گرديد، نفوذ سیاسی و اقتصادی بیگانگان در این دوره به حد کمال رسيد و استقلال و حیات اقتصادی ملت‌ ایران بیش از هر زمان دیگر متزلزل شد، خوشبینی فوق العاده شاه به بیگانگان باعث گشت که بسیاری از منافع کشور را به نفع بیگانگان از دست بدهد و در پایان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار کم کم افکار انقلابی و زمزمة آزادی طلبی ظهور كرد و زمینه‌هاي بروز انقلاب مشروطیت را فراهم آورد. به نقل از اعتماد السلطنه، شاه در تمامي دوران سلطنت خود از کار طفره مي‌رفت و حل و فصل امور را به ديگران مي‌سپرد و بيشتر اوقاتش صرف تفريح، شکار ، مسافرت يا صحبت با زنانش مي‌شد. وي در ظاهر به زيارت بقاع متبرکه ‌رفت و در ايام محرم و صفر به برگزاري مراسم عزاداري اقدام مي‌کرد اما در واقع اعتقاد عميقي نسبت به مسائل ديني نداشت. وي در سال 1313 ق. در آغاز پنجاه و یکمین سال سلطنت خود برای زیارت بقعه حضرت شاهزاده عبدالعظیم(ع) با امین السلطان صدراعظم و چند تن از درباریان عازم شهر ری شد. چون از مدتی پیش اجازه داده بود که رعایا برای تقدیم عریضه و دادخواهی مستقیماً به حضور شاه برسند و حتی هفته‌ای یک روز را به این امر اختصاص داده بود، هنگامی‌ که وارد بقعه حضرت عبدالعظیم گردید، توسط میرزا رضای کرمانی از پای درآمد. ميرزا رضا كرماني يكي از شاگردان سيد جمال الدين اسدآبادي و زخم خوردة استبداد ناصري بود. هر چند دولتيان آن روز كوشيدند تا با اتهاماتي بر جنبة ظلم ستيزي و عدالت جويي اقدام او سرپوش نهند. پس از ترور ناصرالدين شاه، صدراعظم با سرعت شاه را با طرز خاصی از در دیگر بقعه به کالسکه مخصوص رسانید و ترتیبی داد که هیچ کس متوجه کشته شدن شاه نشود.

حكم عمومی ژاندارمري دولتی در مورد ارتقاء نائب سرهنگ محمد تقی خان پسیان به درجة سرهنگي در منطقة خراسان

شرح سند: حكم عمومی ژاندارمري دولتی در مورد ارتقاء نائب سرهنگ محمد تقی خان پسیان به درجة سرهنگي در منطقة خراسان
تاريخ سند:[22 ارديبهشت ماه 1300 ش. [

شماره سند: 297009700
تصاوير مرتبط

سرهنگ محمد تقي خان پسيان، معروف به كلنل محمد تقي خان، در سال 1271ش. در یک خانوادة سپاهي در آذربايجان متولد شد. تحصيلات ابتدایی را در تبريز به پایان رساند. سپس به تهران آمد و وارد مدرسة صاحب منصبي شد. در سن 20 سالگي درجة ستواني گرفت. ظرف يك سال بر اثر ابراز رشادت در درگیری‌های داخلي، دو درجه ارتقاء گرفت و در 23 سالگي سرگرد شد. مدتي براي معالجه به اروپا رفت و در آنجا وارد مدرسة هوانوردي شد و در قشون آلمان نيز مدتي كارآموزي كرد. در سال 1299 به ايران بازگشت و رياست ژاندارمري خراسان به او واگذار شد. او براي ژاندارمري تشكيلات منظمي به وجود آورد. در فروردين 1300 به دستور ضياءالدين طباطبائي رئيس دولت، قوام السلطنه استاندار خراسان را بازداشت و اموال او را مصادره كرد. پس از دستگيري و اعزام قوام به تهران، كفالت استانداري بر عهدة كلنل قرار گرفت. هنگامي كه حكومت صد روزة سيد ضياءالدين پايان يافت و قوام السلطنه از زندان خارج شد و فرمان نخست وزيري خود را از سلطان احمد شاه قاجار دريافت كرد. با روي كار آمدن قوام، تلگرافي به مشهد مخابره شد و كلنل از كفالت استان بركنار گرديد و شخصي به نام نجدالسلطنه به جای او منصوب شد. پس از چند روز پسيان، نجد السلطنه را از كار بركنار و خود شخصاً كار استانداري را بر عهده گرفت و از مركز تقاضا نمود استاندار لايقي براي خراسان تعيين نمايند و به او نيز اجازه دهند با شرايطي براي ادامه تحصيلات نظامي از ايران خارج شود. دولت، نجفقلي صمصام السلطنه را براي اين سمت انتخاب نمود و مكاتباتي بين صمصام السلطنه و كلنل رد و بدل شد. سرانجام صمصام السلطنه قبل از حركت، از استانداري مستعفي شد. پسيان در 5 مرداد 1300، با كمك نيروهاي خود، تمامي مراكز اداري، دولتي، نظامي و انتظامي استان خراسان را به تصرف درآورد. قوام السلطنه نيز درصدد سركوب وي برآمد و قزاق‌هاي مسلح را به سوي خراسان روانه كرد. علاوه بر نيروي قزاق‌، قوام كه پيش از اين خود حاكم خراسان بود و روابط صميمانه‌اي با خوانين اين خطه داشت‌، به آنان دستور داد تا با پسيان به مقابله برخيزند. سردار معزخان بجنوردي به كمك خوانين شيروان موفق به بسيج كردهاي قوچان عليه پسيان شد. پسيان نيز براي دفع آنان، به قوچان آمد و با نيروي اندك خود در جعفرآباد قوچان با آنان مواجه شد. در جنگي كه روي داد، عده‌اي از ژاندارم‌ها متواري شدند و كلنل نيز ناگزير با حداقل نيروي باقي مانده به مقاومت پرداخت‌. سرانجام مابقي افراد نيز كشته شدند. كلنل به تنهايي به مقاومت ادامه داد تا اين كه به محاصره افتاد و با اصابت چند تير زخمي شد (در نهم مهر 1300) در حالي كه آخرين لحظات زندگي را مي‌گذرانيد، سرش را از بدن جدا كردند. مقبرة وي در مشهد در باغ نادري مي‌باشد.

ماهاتما گاندی:

ماهاتما گاندی:

درد من تنهایی نیست.بلکه مرگ ملتی است که،گدایی را قناعت،بی عرضگی را صبر وبا تبسمی بر لب،این حماقت را حکمت خداوند می دانند.

چه کسی بز مرا کشت

روزگاری مرید ومرشدی خردمند در سفر بودند. در یکی از سفر هایشان در بیابانی گم شدند وتا آمدند راهی پیدا کنند شب فرا رسید. نا گهان از دور نوری دیدند وبا شتاب سمت آن رفتند. دیدند زنی در چادر محقری با چند فرزند خود زندگی می کند.آن ها آن شب را مهمان او شدند. واو نیز از شیر تنها بزی که داشت به آن ها داد تا گرسنگی راه بدر کنند.

روز بعد مرید و مرشد از زن تشکر کردند و به راه خود ادامه دادند. در مسیر، مرید همواره در فکرآن زن بود و این که چگونه فقط با یک بز زندگی می گذرانند و ای کاش قادر بودند به آن زن کمک می کردند،تا این که به مرشد خود قضیه را گفت.مرشد فرزانه پس از اندکی تامل پاسخ داد:"اگر واقعا می خواهی به آن ها کمک کنی برگرد و بزشان را بکش!".

مرید ابتدا بسیار متعجب شد ولی از آن جا که به مرشد خود ایمان داشت چیزی نگفت وبرگشت و شبانه بز را در تاریکی کشت واز آن جا دور شد....

سال های سال گذشت و مرید همواره در این فکر بود که بر سر آن زن و بجه هایش چه آمد.

روزی از روزها مرید ومرشد قصه ما وارد شهری زیبا شدند که از نظر تجاری نگین آن منطقه بود.سراغ تاجر بزرگ شهر را گرفتند و مردم آن ها را به قصری در داخل شهر راهنمایی کردند.صاحب قصر زنی بود با لباس های بسیار مجلل و خدم و حشم فراوان که طبق عادتش به گرمی از مسافرین استقبال و پذیرایی کرد، و دستور داد به آن ها لباس جدید داده و اسباب راحتی و استراحت فراهم کنند. پس از استرا حت آن ها نزد زن رفتند تا از رازهای موفقیت وی جویا شوند. زن نیز چون آن ها را مرید و مرشدی فرزانه یافت، پذیرفت و شرح حال خود این گونه بیان نمود:

سال های بسیار پیش من شوهرم را از دست دادم و با چند فرزندم و تنها بزی که داشتیم زندگی سپری می کردیم. یک روز صبح دیدیم که بزمان مرده و دیگر هیچ نداریم. ابتدا بسیار اندوهگین شدیم ولی پس از مدتی مجبور شدیم برای گذران زندگی با فرزندانم هر کدام به کاری روی آوریم.ابتدا بسیار سخت بود ولی کم کم هر کدام از فرزندانم موفقیت هایی در کارشان کسب کردند.فرزند بزرگ ترم زمین زراعی مستعدی در آن نزدیکی یافت. فرزند دیگرم معدنی از فلزات گرانبها پیدا کرد ودیگری با قبایل اطراف شروع به داد و ستد نمود. پس از مدتی با آن ثروت شهری را بنا نهادیم و حال در کنار هم زندگی می کنیم.

مرید که پی به راز مسئله برده بود از خوشحالی اشک در چشمانش حلقه زده بود....

نتیجه:

هر یک از ما بزی داریم که اکتفا به آن مانع رشدمان است،و باید برای رسیدن به موفقیت و موقعیت بهتر آن را فدا کنیم.

. . .

هیچ چیز غیرممکن نیست.

این مطلب زیبا ایمیلی بود از مهندس علیرضا فرشی

ممالک محروسه و ملوک آلطوایف

رضا حسین بر

تحلیل گر سیاسی

ممالک محروسه و ملوک آلطوایف

‫ایران در ذات خود یک مملکت چند فرهنگی،چند مذهبی، چند نژادی، چندزبانی و چند میلیتی است. همیشه همینطور بوده و همیشه همینطور خواهد ماند، اگر بعلت ستم های ملی، ایران تجزیه نشود. عربها، خود را از یک نژادسامی میدانند، ترکمن ها و ترک ها خود را از نژاد دیگری میخوان‌ند. بلوچ ها و کرد ها هم انقدر ستم از حکومت های متفاوت دیده اند که میخواهند فقط خود شان باشند. شوونیسم فارس هم تا توانسته از آریا گری بنفع خود استفاده کرده و به کردها و بلوچهای اریایی انقدر ستم نموده، که از اریایی بودن خود دست کشیده اند.

مملکت ایران را چه کثیرالمله ‫بدانیم و چه ندانیم، در آن جوامعی زندگی میکنند که هویت های کاملا مشخص دارند، یعنی، همان مشخصاتی را که ایران در کل دارد، انها هم، به تنهایی ‫در داخل ایران دارند. ‫بهمین دلیل ایران را ممالک محروسه مینامیدند که یک ساخت مشخص بنام ملوک آلطوایفی داشت. ‫ممالک محروسه یک ساختار سیاسی بود که خود مختاری کلیه این ممالک را در بر داشت. برای مثال، طبق این نظام، هیچ کدام از سلسله های ایرانی، در هیچ زمانی، نماینده و یا حاکمی غیر بلوچ، در بلوچستان مستقر نکرده اند.

‫فرمان مشروط بنام ممالک محروسه امضا گردید. تا چند سال بعد از امدن رضا شاه، این اصطلاح و نظام وجود داشت. تمبر ها هم این اصطلاح را بر خود داشت. این نظام یک توازن قدرت بین دولت مرکزی و ملوک آلطوایف ایجاد کرده بود. دولت مرکزی در کار انها دخالت نمیکرد و ممالک محروسه موظف بودند که مقداری مالیات و سرباز در موقع جنگ به دولت مرکزی بدهند. هیچ رابطه مشخص دیگری بین انها نبود. در چنین شرایطی، هر گاه ایران از هر سو مورد حمله قرار میگرفت، شاه از هر مملکت سر باز جمع میکرد و بجنگ میرفت. اما هر گز سابقه نداشته است که هیچ کدام از پادشاهان ایران از مرز های بلوچستان دفاع کرده باشد. استقلال طلبآن بلوچ، همین مساله را دلیل استقلال بلوچستان تا قبل از رضا شاه میدانند و حضور سربازان او را تصرف و یا اشغال بلوچستان تلقی میکنند.

‫این دو عبارت سرنوشت ایران را تعین کرده و انکار انها، سرنوشت ایران را انکار خواهد کرد. از زمانی که این دو مورد غفلت ‫و یا خصومت واقع شده، مبارزات شدیدی برای خود مختاری، جدایی، حق تعیین سرنوشت، فدرالیسم و عدم تمرکز انجام گردیده است. جمهوری های آذربایجان و کردستان بخشی از این مبارزات بی انتها هستند‫که تا رسیدن به نتیجه مطلوب ‫ادامه خواهند یافت.

‫ممالک محروسه چه معنایی دارد؟ ممالک جمع مملکت یعنی کشور است. فرهنگ های انندراج، غیاث الغات، دهخدا این کلمه را به کشور ترجمه کرده اند. امروز هم اسم کشور عربستان سعودی، مملکت سعودی است. بنا بر این ممالک محروسه، یعنی کشورهای حراست شده یا تحت آلحمایه است.

‫علت این اسم هم خیلی روشن بود. ایران از ممالکی تشکیل شده بود که بصورت ملوک طوایف اداره میگردید.

ملوک هم جمع ملک است و ملک هم به معنای پادشاه است، مثل ملک عبداله و ملک حسن. ملوک طوایف بنا بر تعریف دهخدا و فرهنگ های دیگر، بمعنای داشتن چندین پادشاه در یک امپراتوری است که زیر نظر یک شاهنشاه یا امپراتور، ممالک و طوایف خود را اداره میکنند.

‫اولین نظام ملوک طوایفی در زمان اشکانیان که از شرق ایران بودند پدید امد. اصولا ممالک شرقی ایران همیشه غیر متمرکز بوده اند.اشکانیان که از طوایف بلوچ بودند، نظام ملوک طوایفی را بطور رسمی در ایران بر قرار کردند. ساسانیان فارس آنرا ضعیف کردند و همین باعث تضاد و درگیری بین انها و اشکانیان شد. فارس ها همیشه دو خصوصیت داشته اند: مذهبی کردن دولت و متمرکز کردن نظام.

‫فردوسی در شاهنامه در باره ملوک طوایف چنین میگوید.

‫کنون ای سراینده فرتوت مرد

‫سوی گاه اشکانیان باز گرد

‫بزرگان که از تخم آرش بدند

‫دلیر و سبکبار و سر کش بدند

‫به گیتی بهر گوشه آیی بر یکی

‫گرفته ز هر کشوری اندکی

‫چو بر تختشان شاه بنشاندند

‫ملوک طوایف همی خواندند

‫بدین نامداران جوینده کام

‫ملوک طوایف نهادند نام

‫که او از ملوک طوایف به گنج

‫فزون است و زو بینی از رزم رنج

‫در اینجا منظور از او ، یعنی اردوان اشکانی است.

‫در اینجا کاملا روشن است که منظور از ملک پادشاه و از طوایف، ملت ها ست. انهایی که در آن زمان کشور و پادشاه داشتند، در زمان قاجار هم همینطور بودند. طوایف در آن زمان, به معنای امروز،ملت است که همان خصوصیات را دارد.

سرنوشت ایران به دو عبارت ممالک محروسه و ملوک طوایفی و هفت ملیت: عرب، بلوچ، کرد، ترک، ترکمن، لر و فارس بستگی دارد. تحریف هر کدام ضربه بزرگی به هویت ملی است. هر یک از این ها را باید بر اساس واقعیت های عینی تعریف کرد، نه برداشتهای شخصی، حزبی، ایدئولوژیک و من دراوردی. ‫نظامی که صد ها سال در کارکرد خود موفق بوده است، اینک به عنوان فدرالیسم، خود گردانی و یا غیرمتمرکز، مورد بحث است و تبدیل به گفتمان مسلط شده است. بسیاری از کارشناسان آنرا تنها راه برقراری دمکراسی، ثبات، امنیت و جلو گیری از تجزیه ایران میدانند.

‫عده ای هم هستند که میخواهند از درون یک نظام متمرکز، دمکراسی را بیرون بکشند ولی هیچ نظام متمرکزی نیست که در آن دمکراسی وجود داشته باشد.

لندن، ۲۳نوامبر ۲۰۱۰ میلادی