مقبره‌ي آقالار
بقعه‌ي آقالار يك بناي چهار ضلعي آجري است كه در محلّه‌ي پسندآباد مراغه
واقع است. اين مقبره مدفن " سيد ميرفتاح الموسوي المراغي " از علماي
معروف مراغه متوفي به سال ۱۱۷۵ ق. و نيز تني چند از بزرگان مراغه است.
بناي اوّليّه‌ي بقعه در همان سال به دستور ظلّ‌السّلطان احداث شد و بر
اساس كتيبه‌ي سنگ مرمر سر در ورودي، در سال ۱۲۴۷ ق. توسّط " حاج عباسعلي
بنابي " مرمت شد.
مقبرة‌الشّعراي تبريز
مقبرة‌الشعرا در محلّه‌ي سرخاب در جانب شرقي بقعه‌ي سيد حمزه، مقبره‌ي
قائم مقام و ملاباشي واقع شده و يكي از معروف‌ترين اماكن تاريخي تبريز به
شمار مي‌آيد.
اين مقبره مدفن ده‌ها تن از عرفا، شعرا، دانشمندان و اديبان نامدار اين
سرزمين است. معروف‌ترين اين بزرگان عبارت‌اند از: مولانا محمد، معروف به
بابامزيد، بابا حسن، خواجه عبدالرحيم آبادي، مولانا نظام الدين يحيي
غوري، شيخ حسن بلغاري، مولانا محمد مغربي، سلطان پيرباب، شيخ معين‌الدين
صفار، مولانا عبدالقادر نخجواني، مولانا بهاءالدين خاكي، مولانا
ضياءالدين بزرگ، خاقاني شرواني، اسدي توسي، ابوالعلاء فلكي، ظهيرالدين
فاريابي، قطران تبريزي، فلكي شرواني، عصار تبريزي، انوري ابيوردي، شيخ
محمد خياباني، ثقةالاسلام تبريزي، و بالاخره سيد محمدحسين شهريار و ده‌ها
شاعر و عارف ديگر ...
مقبرة‌الشعرا تا پيش از اشغال تبريز توسط عثماني‌ها و در اواخر سده‌ي دهم
هجري آباد بود ولي توسّط عثماني‌ها به ويرانه‌يي تبديل شد. در سال ۱۳۳۷
شمسي به دنبال انتشار ديوان كمال خجندي توسط آقاي عزيز دولت‌آبادي و پس
از يافتن قبر كمال در محله وليانكوي، مقبرة‌الشعرا مورد توجه مسؤولين
قرار گرفت و درسال‌هاي بعد از انقلاب اسلامي در اثر پيگيري‌هاي فرهنگ
دوستان تبريز و تلاش‌هاي اداره‌ي كل فرهنگ و ارشاد اسلامي، بناي يادبود
باشكوهي در اين محل احداث شد.
پس از وفات استاد محمدحسين بهجت‌تبريزي معروف به شهريار و تعيين تالار
اصلي آن بنا به عنوان آرامگاه اين شاعر بزرگ معاصر، پارك مقبرة‌الشعراي
تبريز به عنوان يكي از جاذبه‌هاي معروف تبريز براي گردشگران داخلي و
خارجي درآمده است.
مقبره‌ي اوحدي مراغه‌يي
مقبره‌ي " ركن‌الدّين ابوالحسن مراغي " مشهور به اوحدي مراغه‌يي عارف و
شاعر پارسي‌گوي نامدار وصاحب مثنوي معروف جام‌جم در ميان باغ زيبايي در
شهر مراغه واقع شده است. بر روي سنگ قبر، تاريخ وفات او، شعبان ۸۳۷ ق.نقر گرديده است.
بناي فعلي آرامگاه در سال ۱۳۵۲ شمسي از طرف انجمن آثار ملّي ايران احداث
گرديد و سنگ مقبره‌ي قبلي به موزه‌ي مراغه منتقل شد. اين آرامگاه يكي از
جاذبه‌هاي گردشگري مراغه محسوب مي‌شود كه در كنار موزه‌ي آن شهر قرار
گرفته است.
مقبره‌ي ثقةالاسلام
مقبره‌ي شهيد ميرزا علي‌آقا ثقةالاسلام، شيخ‌الاسلام تبريز و از
پيشوايان بزرگ مشروطيّت و علماي طراز اول دوره‌ي قاجار كه در روز عاشوراي
محرم سال ۱۳۳۰ قمري به دست قشون روسيه‌ي تزاري شهيد شد، در مقبرة‌ي
الشعراي تبريز زيارتگاه مردم است.
مقبره‌ي شاه حسين ولي
مقبره‌ي شاه حسين ولي در محلّه‌ي باغميشه‌ي تبريز، كنار پل سنگي در حياط
دبستان شاه حسين ولي واقع شده است. صاحب كتاب روضات‌الجنان و جنات الجنان
"شاه حسين ولي" را از اولاد شيخ شهاب‌الدين عمر سهروردي متوفي به سال
۸۸۲ ق مي‌داند .
مقبره‌ي شيخ‌اسحاق
در ساحل جنوبي رودخانه‌ي كوچك روستاي خانقاه محال خانمورد هريس، بقعه‌ي
آجري مستطيل شكلي قرار دارد كه به بقعه‌ي شيخ اسحاق معروف است. مقبره،
جنوبي‌ترين قسمت عمارت را تشكيل مي‌دهد و اتاقي است مربع شكل كه بر فراز
آن گنبد كروي بلندي برافراشته شده است. ارتفاع برج با ازاره و گنبد روي
هم حدود ۱۱ متر است. در سمت غرب بقعه‌ي شيخ اسحاق، گورستان قديمي وجود
دارد كه بر روي قبور آن كتيبه‌ها، مجسمه‌ها و ميل‌هاي گوناگون متعلق به
قرون ۹ تا ۱۱ ق. قرار دارد.
مقبره‌ي شيخ سالار
در گورستان تاريخي جنوب خسروشهر كه در كنار جاده تبريز ـ آذرشهر واقع
شده، عدّه‌ي زيادي از اهل علم و عرفان به خاك سپرده شده‌اند. صاحب
روضات‌الجنان مي‌نويسد: "بابا محمدگازر، شيخ محمد بزرگ، شرف‌الدين، يعقوب
رومي متوفي ۹۱۲ قمري و درويش جلال‌الدين اخي در اين گورستان دفن
شده‌اند".
يكي از اين قبور مقبره‌ي ابوعلي حمزه بن عبدالعزيز معروف به شيخ سالار از
اهالي ديلم و طبرستان و از علماي شيعه است. او از شاگردان شيخ مفيد و سيد
مرتضي علم الهدي بود و به سال ۴۴۸ هجري وفات يافت.
اخيراً به واسطه‌ي احترامي كه مردم خسروشهر براي شيخ سالار قايل‌اند،
چهار طاق يادبودي در گورستان عمومي خسروشهر برروي مقبره‌ي شيخ سالار،
برپاگرديده است.
مقبره‌ي شيخ محمّد سياهپوش
مقبره‌ي شيخ محمد سياهپوش در خيابان منجم در محله‌ي ويجويه (ورجي) در
كوچه‌ي علي سياهپوش واقع است. او در حدود دهه‌ي پنجم قرن دهم هجري وفات
يافت و از اوتاد زمانه‌ي خود بود.
مقبره‌ي شيخ محمود شبستري
مقبره‌ي سعدالدين محمود بن عبدالكريم بن يحيي از عرفاي بزرگ و مشاهير
آذربايجان، صاحب مثنوي معروف " گلشن راز " در باغي موسوم به گلشن در شهر
شبستر واقع شده است. در جوار مقبره‌ي شيخ محمود شبستري آرامگاه استاد او
" بهاءالدين يعقوب تبريزي " نيز قرار دارد. اين آرامگاه در اواخر قرن
ششم و اوايل قرن هفتم ق. ساخته شد ولي در زمان قاجاريه توسط "حاج ميرزا
آغاسي" وزير محمد شاه تجديد عمارت گرديد. در سال ۱۲۶۷ ق. دو قطعه سنگ
نبشته مرمر با خط نستعليق جلي برجسته روي قبرها نصب گرديد. سنگ مزار شيخ
محمود شبستري سال وفات او را ۷۲۰ ق. (در ۳۳ سالگي) ذكر كرده است.
در سال ۱۲۹۷ ق. اين بنا به امر ميرزا حسن خان سپهسالار پيشكار ايالت
آذربايجان مرمت شد؛ سپس در سالهاي ۱۳۱۰ و ۱۳۴۰ و بالاخره در سالهاي اخير
مرمت گرديد.
مثنوي " گلشن راز " سرشار از مضامين فلسفي و كلامي و حكمت است و يكي
ازمتون شگفت‌انگيز منظوم در زمينه‌ي تفكر اسلامي به شمار مي‌آيد.
مقبره‌ي قائم مقام فراهاني
مقبره‌ي ميرزا عيسي معروف به ميرزا بزرگ قائم مقام، پدر ميرزا ابوالقاسم
قائم مقام فراهاني در مقابل جنوبي مقبره‌ي ثقةالاسلام در محل
مقبرة‌الشعرا جاي دارد. اتابك اعظم قائم مقام، از وزراي معروف دوره‌ي
قاجار و از رجال با تدبير تاريخ ايران، در سال ۱۲۳۷ ق. به امر شاه قاجار
درگذشت .
مقبره‌ي كمال خجندي
" شيخ كمال‌الدين مسعود خجندي " از شعرا و عرفاي بنام قرن هشتم هجري
متولّد شهر خجند، هنگام بازگشت از سفر حج در تبريز ماندگار شد. وي در سال
۷۹۳ ق. درگذشت و مقبره‌ي او در باغي در محله‌ي "وليانكوي" در خيابان
آبرساني تبريز واقع است.
قبر كمال خجندي در جوار قبر كمال‌الدين بهزاد، نقاش معروف قرن نهم هجري،
در سردابه‌يي قرار دارد كه اخيراً از سوي ميراث فرهنگي آذربايجان شرقي
مرمت شده است.
اين مقبره در حال حاضر در داخل پاركي معروف به " باغ دو كمال " قرار
دارد و بازديد از آن براي همگان آزاد است.
مقبره‌ي كمال‌الدين بهزاد
كمال الدين بهزاد بزرگ‌ترين نقاش مينياتورساز ايراني است. او كه در قرن
دهم هجري مي‌زيسته، در شهر هرات به دنيا آمد و در مكتب استاد ميرك هروي
پرورش يافت. استاد بهزاد در دستگاه "سلطان حسين بايقرا " منزلتي خاص
يافت. شاه اسماعيل صفوي هنگام فتح هرات، بهزاد را با خود به تبريز آورد و
در سال ۹۲۸ به رياست كتابخانه‌ي سلطنتي منصوب كرد.
در زمان شاه تهماسب نيز بهزاد معزّز بود. او از اساتيد مسلّم نقاشي
مينياتور ايراني است و از شهرت جهاني برخوردار است. استاد كمال‌الدين
بهزاد در سال ۹۴۲ ق. در تبريز درگذشت و در كنار آرامگاه شيخ خجندي به خاك
سپرده شد.
مقبره‌ي ملاباشي
" حاج ميرزا عبدالكريم " فرزند ابوالقاسم مجتهد ايرواني " از روحانيان و
عرفاي بزرگ و سرسلسله‌ي خاندان معروف مولوي تبريز بود . او در سال ۱۲۲۰
ق. در ايروان متولد شد و در سال ۱۲۹۴ هجري وفات يافت و در مقبره‌يي كه
خود باني آن بود، به خاك سپرده شد. اين مقبره در جوار مقبره‌ي قائممقام
قرار داشت و به نام مقبره‌ي ملاباشي معروف بود. مقبره‌ي ملاباشي در سال
۱۳۶۹ تخريب گرديد.
مقبره مجذوب‌علي شاه، شاعر شوريده دل و عارف نيز در اين محل قرار داشت.
ياشاسين آذربايجان
بقعه‌ي آقالار يك بناي چهار ضلعي آجري است كه در محلّه‌ي پسندآباد مراغه
واقع است. اين مقبره مدفن " سيد ميرفتاح الموسوي المراغي " از علماي
معروف مراغه متوفي به سال ۱۱۷۵ ق. و نيز تني چند از بزرگان مراغه است.
بناي اوّليّه‌ي بقعه در همان سال به دستور ظلّ‌السّلطان احداث شد و بر
اساس كتيبه‌ي سنگ مرمر سر در ورودي، در سال ۱۲۴۷ ق. توسّط " حاج عباسعلي
بنابي " مرمت شد.
مقبرة‌الشّعراي تبريز
مقبرة‌الشعرا در محلّه‌ي سرخاب در جانب شرقي بقعه‌ي سيد حمزه، مقبره‌ي
قائم مقام و ملاباشي واقع شده و يكي از معروف‌ترين اماكن تاريخي تبريز به
شمار مي‌آيد.
اين مقبره مدفن ده‌ها تن از عرفا، شعرا، دانشمندان و اديبان نامدار اين
سرزمين است. معروف‌ترين اين بزرگان عبارت‌اند از: مولانا محمد، معروف به
بابامزيد، بابا حسن، خواجه عبدالرحيم آبادي، مولانا نظام الدين يحيي
غوري، شيخ حسن بلغاري، مولانا محمد مغربي، سلطان پيرباب، شيخ معين‌الدين
صفار، مولانا عبدالقادر نخجواني، مولانا بهاءالدين خاكي، مولانا
ضياءالدين بزرگ، خاقاني شرواني، اسدي توسي، ابوالعلاء فلكي، ظهيرالدين
فاريابي، قطران تبريزي، فلكي شرواني، عصار تبريزي، انوري ابيوردي، شيخ
محمد خياباني، ثقةالاسلام تبريزي، و بالاخره سيد محمدحسين شهريار و ده‌ها
شاعر و عارف ديگر ...
مقبرة‌الشعرا تا پيش از اشغال تبريز توسط عثماني‌ها و در اواخر سده‌ي دهم
هجري آباد بود ولي توسّط عثماني‌ها به ويرانه‌يي تبديل شد. در سال ۱۳۳۷
شمسي به دنبال انتشار ديوان كمال خجندي توسط آقاي عزيز دولت‌آبادي و پس
از يافتن قبر كمال در محله وليانكوي، مقبرة‌الشعرا مورد توجه مسؤولين
قرار گرفت و درسال‌هاي بعد از انقلاب اسلامي در اثر پيگيري‌هاي فرهنگ
دوستان تبريز و تلاش‌هاي اداره‌ي كل فرهنگ و ارشاد اسلامي، بناي يادبود
باشكوهي در اين محل احداث شد.
پس از وفات استاد محمدحسين بهجت‌تبريزي معروف به شهريار و تعيين تالار
اصلي آن بنا به عنوان آرامگاه اين شاعر بزرگ معاصر، پارك مقبرة‌الشعراي
تبريز به عنوان يكي از جاذبه‌هاي معروف تبريز براي گردشگران داخلي و
خارجي درآمده است.
مقبره‌ي اوحدي مراغه‌يي
مقبره‌ي " ركن‌الدّين ابوالحسن مراغي " مشهور به اوحدي مراغه‌يي عارف و
شاعر پارسي‌گوي نامدار وصاحب مثنوي معروف جام‌جم در ميان باغ زيبايي در
شهر مراغه واقع شده است. بر روي سنگ قبر، تاريخ وفات او، شعبان ۸۳۷ ق.نقر گرديده است.
بناي فعلي آرامگاه در سال ۱۳۵۲ شمسي از طرف انجمن آثار ملّي ايران احداث
گرديد و سنگ مقبره‌ي قبلي به موزه‌ي مراغه منتقل شد. اين آرامگاه يكي از
جاذبه‌هاي گردشگري مراغه محسوب مي‌شود كه در كنار موزه‌ي آن شهر قرار
گرفته است.
مقبره‌ي ثقةالاسلام
مقبره‌ي شهيد ميرزا علي‌آقا ثقةالاسلام، شيخ‌الاسلام تبريز و از
پيشوايان بزرگ مشروطيّت و علماي طراز اول دوره‌ي قاجار كه در روز عاشوراي
محرم سال ۱۳۳۰ قمري به دست قشون روسيه‌ي تزاري شهيد شد، در مقبرة‌ي
الشعراي تبريز زيارتگاه مردم است.
مقبره‌ي شاه حسين ولي
مقبره‌ي شاه حسين ولي در محلّه‌ي باغميشه‌ي تبريز، كنار پل سنگي در حياط
دبستان شاه حسين ولي واقع شده است. صاحب كتاب روضات‌الجنان و جنات الجنان
"شاه حسين ولي" را از اولاد شيخ شهاب‌الدين عمر سهروردي متوفي به سال
۸۸۲ ق مي‌داند .
مقبره‌ي شيخ‌اسحاق
در ساحل جنوبي رودخانه‌ي كوچك روستاي خانقاه محال خانمورد هريس، بقعه‌ي
آجري مستطيل شكلي قرار دارد كه به بقعه‌ي شيخ اسحاق معروف است. مقبره،
جنوبي‌ترين قسمت عمارت را تشكيل مي‌دهد و اتاقي است مربع شكل كه بر فراز
آن گنبد كروي بلندي برافراشته شده است. ارتفاع برج با ازاره و گنبد روي
هم حدود ۱۱ متر است. در سمت غرب بقعه‌ي شيخ اسحاق، گورستان قديمي وجود
دارد كه بر روي قبور آن كتيبه‌ها، مجسمه‌ها و ميل‌هاي گوناگون متعلق به
قرون ۹ تا ۱۱ ق. قرار دارد.
مقبره‌ي شيخ سالار
در گورستان تاريخي جنوب خسروشهر كه در كنار جاده تبريز ـ آذرشهر واقع
شده، عدّه‌ي زيادي از اهل علم و عرفان به خاك سپرده شده‌اند. صاحب
روضات‌الجنان مي‌نويسد: "بابا محمدگازر، شيخ محمد بزرگ، شرف‌الدين، يعقوب
رومي متوفي ۹۱۲ قمري و درويش جلال‌الدين اخي در اين گورستان دفن
شده‌اند".
يكي از اين قبور مقبره‌ي ابوعلي حمزه بن عبدالعزيز معروف به شيخ سالار از
اهالي ديلم و طبرستان و از علماي شيعه است. او از شاگردان شيخ مفيد و سيد
مرتضي علم الهدي بود و به سال ۴۴۸ هجري وفات يافت.
اخيراً به واسطه‌ي احترامي كه مردم خسروشهر براي شيخ سالار قايل‌اند،
چهار طاق يادبودي در گورستان عمومي خسروشهر برروي مقبره‌ي شيخ سالار،
برپاگرديده است.
مقبره‌ي شيخ محمّد سياهپوش
مقبره‌ي شيخ محمد سياهپوش در خيابان منجم در محله‌ي ويجويه (ورجي) در
كوچه‌ي علي سياهپوش واقع است. او در حدود دهه‌ي پنجم قرن دهم هجري وفات
يافت و از اوتاد زمانه‌ي خود بود.
مقبره‌ي شيخ محمود شبستري
مقبره‌ي سعدالدين محمود بن عبدالكريم بن يحيي از عرفاي بزرگ و مشاهير
آذربايجان، صاحب مثنوي معروف " گلشن راز " در باغي موسوم به گلشن در شهر
شبستر واقع شده است. در جوار مقبره‌ي شيخ محمود شبستري آرامگاه استاد او
" بهاءالدين يعقوب تبريزي " نيز قرار دارد. اين آرامگاه در اواخر قرن
ششم و اوايل قرن هفتم ق. ساخته شد ولي در زمان قاجاريه توسط "حاج ميرزا
آغاسي" وزير محمد شاه تجديد عمارت گرديد. در سال ۱۲۶۷ ق. دو قطعه سنگ
نبشته مرمر با خط نستعليق جلي برجسته روي قبرها نصب گرديد. سنگ مزار شيخ
محمود شبستري سال وفات او را ۷۲۰ ق. (در ۳۳ سالگي) ذكر كرده است.
در سال ۱۲۹۷ ق. اين بنا به امر ميرزا حسن خان سپهسالار پيشكار ايالت
آذربايجان مرمت شد؛ سپس در سالهاي ۱۳۱۰ و ۱۳۴۰ و بالاخره در سالهاي اخير
مرمت گرديد.
مثنوي " گلشن راز " سرشار از مضامين فلسفي و كلامي و حكمت است و يكي
ازمتون شگفت‌انگيز منظوم در زمينه‌ي تفكر اسلامي به شمار مي‌آيد.
مقبره‌ي قائم مقام فراهاني
مقبره‌ي ميرزا عيسي معروف به ميرزا بزرگ قائم مقام، پدر ميرزا ابوالقاسم
قائم مقام فراهاني در مقابل جنوبي مقبره‌ي ثقةالاسلام در محل
مقبرة‌الشعرا جاي دارد. اتابك اعظم قائم مقام، از وزراي معروف دوره‌ي
قاجار و از رجال با تدبير تاريخ ايران، در سال ۱۲۳۷ ق. به امر شاه قاجار
درگذشت .
مقبره‌ي كمال خجندي
" شيخ كمال‌الدين مسعود خجندي " از شعرا و عرفاي بنام قرن هشتم هجري
متولّد شهر خجند، هنگام بازگشت از سفر حج در تبريز ماندگار شد. وي در سال
۷۹۳ ق. درگذشت و مقبره‌ي او در باغي در محله‌ي "وليانكوي" در خيابان
آبرساني تبريز واقع است.
قبر كمال خجندي در جوار قبر كمال‌الدين بهزاد، نقاش معروف قرن نهم هجري،
در سردابه‌يي قرار دارد كه اخيراً از سوي ميراث فرهنگي آذربايجان شرقي
مرمت شده است.
اين مقبره در حال حاضر در داخل پاركي معروف به " باغ دو كمال " قرار
دارد و بازديد از آن براي همگان آزاد است.
مقبره‌ي كمال‌الدين بهزاد
كمال الدين بهزاد بزرگ‌ترين نقاش مينياتورساز ايراني است. او كه در قرن
دهم هجري مي‌زيسته، در شهر هرات به دنيا آمد و در مكتب استاد ميرك هروي
پرورش يافت. استاد بهزاد در دستگاه "سلطان حسين بايقرا " منزلتي خاص
يافت. شاه اسماعيل صفوي هنگام فتح هرات، بهزاد را با خود به تبريز آورد و
در سال ۹۲۸ به رياست كتابخانه‌ي سلطنتي منصوب كرد.
در زمان شاه تهماسب نيز بهزاد معزّز بود. او از اساتيد مسلّم نقاشي
مينياتور ايراني است و از شهرت جهاني برخوردار است. استاد كمال‌الدين
بهزاد در سال ۹۴۲ ق. در تبريز درگذشت و در كنار آرامگاه شيخ خجندي به خاك
سپرده شد.
مقبره‌ي ملاباشي
" حاج ميرزا عبدالكريم " فرزند ابوالقاسم مجتهد ايرواني " از روحانيان و
عرفاي بزرگ و سرسلسله‌ي خاندان معروف مولوي تبريز بود . او در سال ۱۲۲۰
ق. در ايروان متولد شد و در سال ۱۲۹۴ هجري وفات يافت و در مقبره‌يي كه
خود باني آن بود، به خاك سپرده شد. اين مقبره در جوار مقبره‌ي قائممقام
قرار داشت و به نام مقبره‌ي ملاباشي معروف بود. مقبره‌ي ملاباشي در سال
۱۳۶۹ تخريب گرديد.
مقبره مجذوب‌علي شاه، شاعر شوريده دل و عارف نيز در اين محل قرار داشت.
ياشاسين آذربايجان
No comments:
Post a Comment